Биология, өсімдік қорғау және карантин кафедрасының қауымдастырылған профессоры м.а, Философия докторы (PhD). Кабинет 5102, тел. +7 775 228 41 23 E-mail: gulzat_es@mail.ru

Ғылыми зерттеулерінің бағыты

Фитопатология, селекция және тұқым шаруашылығы, өсімдіктерді қорғау, генетика және селекция, биология.

Оқытатын пәндері

Генетика, онтогенез және филогенез, Молекулалық биология, Өсімдіктерді интегралды қорғау, Биологиялық қорғау, Зиянды нематодалар, кенелер және кеміргіштер.

Білімі

1995ж.-1999ж. Бакалавр - Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті, биология факультеті, молекулалық биология және генетика кафедрасы, Мамандығы «Биология».
2001ж.-2003ж. Магистратура - Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті, биология факультеті, молекулалық биология және генетика кафедрасы, Мамандығы «Биология».
2005ж.-2009ж. Аспирантура, Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институты, генетика және селекция лабораториясы.
2012ж.-2016ж. Докторантура (Ph.D), Қазақ Ұлттық Аграрлық университеті, Мамандығы: 6D081100- Өсімдік қорғау және карантин.

Еңбек өтілі

• 18.12.2000ж.-08.04.2003ж. Алматы қаласы, Қазақ-Америка Университеті, биология және химия лабораториясында лаборант.
• 09.04.2003ж.-18.05.2004ж. Алматы қаласы, ҚР БҒМ Жалпы генетика және цитология ғылыми зерттеу институтында аға лаборант.
• 18.05.2004ж.-03.01.2007ж. Алматы қаласы, С.А. Асфендияров атындағы ҚҰМУ, медициналық биология және генетика кафедрасында аға лаборант және оқытушы.
• 03.01.2007ж.-03.11.2008ж. ҚР ДГП Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институты, генетика және селекция лабораториясында аға лаборант.
• 03.11.2008ж.-03.01.2012ж. ҚР ДГП Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институты, генетика және селекция лабораториясында кіші ғылыми қызметкер.
• 03.11.2012ж.-06.10.2017ж. ҚР ДГП Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институты, генетика және селекция лабораториясында ғылыми қызметкер.
• 09.10.2017ж.-24.01.2024 Қазіргі уақытта – С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің Өсімдік қорғау және карантин кафедрасында аға оқытушы.
• 24.01.2024 Қазіргі уақытта – С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университетінің Биология, өсімдік қорғау және карантин кафедрасында қауымдастырылған профессор міндетін атқарушы.

Кадрларды дайындау

20-дан астам бакалавр жетекшісі, қазіргі уақытта 4 бакалавр және 3 магистранттың ғылыми жетекшісі.

Марапаттар, жетістіктер

Жапонияның Иокогама қаласында өткен «Бидай генетикасының Халықаралық 12-ші симпозиумы»-нда жас ғалымдар арасындағы үздік ғылыми жұмыс үшін премия.
Күздік жұмсақ бидайдың «Динара» сортының авторларының бірі.
«Қоңыр татқа төзімді гендердің каталогы» методикалық нұсқауы авторларының бірі.

Біліктілігін көтеру

11.10.2021ж-14.10.2021ж. Ресей Федерациясы ВИЗР, «Астық дақылдарының саңырауқұлақ аурулары. Таралуы, дамуы, диагностикасы» тақырыбы бойынша біліктілікті арттыру курсының сертификаты.
02.11.2009ж.-02.12.2009ж. Ресей Федерациясы К.А. Тимирязев атындағы Мәскеу Аграрлық университетінде (РГАУ-МСХА) «Бидайдың экономикалық құндылық қасиеттерін анықтау және генотиптеудің молекулалық-генетикалық әдістері» тақырыбында ғылыми тағылымдамадан өткендігі туралы сертификат.
28.09.2012ж.-05.10.2012ж. Ресей ауылшаруашылық академиясы, «Өсімдіктерді биологиялық қорғау» ғылыми зерттеу институтының «Саңырауқұлақ ауруларына дәнді дақылдардың иммунитеті» тақырыбы бойынша біліктілікті арттыру курсының сертификаты. Краснодар қаласы.
04.02.2016ж.-05.03.2016ж. Сербия мемлекеті, Нови Сад қаласында «Егін және көкөніс шаруашылығы институты»-да , Бидай үлгілерінің сары татына (Yr), қоңыр татына (Lr) және ақ ұнтағына (Pm) төзімді гендерін анықтауда жылыжай жағдайында фитопатологиялық және молекулалық скринингі тақырыбында ғылыми тағылымдамадан өткендігі туралы куәлік.

Ғылыми жарияланымдары

Отандық және шетелдік басылымдарда, ғылыми конференцияларда 60-тан астам ғылыми еңбектердің авторы. Ұсынылған бағыттар бойынша ең маңыздылары:

Индекс Хирша: 2
Web of Science, Scopus басылымдары:

1. Aiym Zeinullina , Meisam Zargar, Elmira Dyussibayeva, Aidyn Orazov, Gulzat Yessenbekova. Irina Zhirnova, Lyudmila Zotova, Aiman Rysbekova, and Yin- Gang Hu. Agro-Morphological Traits and Molecular Diversity of Proso Millet (Panicum miliaceum L.) Affected by Various Colchicine Treatments. Agronomy 2023, Volume 13, November 2023, №2973. https:// doi.org/10.3390/agronomy13122973 Percentile-79 (Q1; IF 5,2)
2. Meisam Zargar, Elmira Dyussibayeva, Gulzat Yessenbekova, Aidyn Orazov, Aiym Zeinullina, Irina Zhirnova, and Aiman Rysbekova. Microsatellite-Based Genetic Diversity Analysis and Population Structure of Proso Millet (Panicum miliaceum L.) in Kazakhstan. AGRONOMY-BASEL. Volume 13 Issue 10 October 2023 №2514 Percentile-79 (Q1; IF 5,2).
3. Aiman Rysbekova, Abilbashar Seitkhozhayev, Irina Zhirnova, Gulzat Yessenbekova, Aiym Zhakenova, Elmira Duisebayeva Sholpan Bekenova, Damira Yussayeva. Influence of sodium azide on morphological traits of Proso Millet (Panicum miliaceum L.) Genotypes. Ecology, Environment and Conservation. Eco. Env. & Cons.: 2020.- Vol. 26, - P. S18-S23 Percentile-15 (Q4).
4. Abilbashar Seitkhozhayev, Aiman Rysbekova, Gulzat Yessenbekova, Aigul Tleppayeva, Duisebayeva, Irina Zhirnova. Studying the world collection of millet with a view to select forms immune to lose smut. Bulgarian Journal of Agricultural Science, - 2020. - Vol. 26 (6), P. 1203-1208. CiteScore 2019-0,7; Percentile-41 (Q4; IF 0,136)
5. E.H.Duisebayeva, I.A. Zhirnova, A.B. Rysbekova, C.K. Makhmudova, G.T. Yessenbekova A.I. Seitkhozhaev and A.E. Zhakenova. Assessment of millet genetic variability using molecular-genetic approach for increasing the efficiency of breeding. Ecology, Environment and Conservation. Eco. Env. & Cons.: 25 (1): 2019; P. 410-415. CiteScore 2019-0,3; Percentile-15 (Q4).
6. Mussynov K.M., Suleimenova Z.S., Bekenova S.S., Utelbayev Y.A., Bazarbayev B.B., G. Yessenbekova. Diseases of Flax (Linum usitatissimum) and substantiation of protective measures in the conditions of the dry steppe zone of Northern Kazakhstan. Annals of Agri Bio Research Том 24, Выпуск 1, Страницы 82 - 87June 2019
7. Kokhmetova A., Morgounov A., Rsaliyev Sh., Rsaliyev A., Yessenbekova G., Tyupina L. Wheat Germplasm Screening for Stem Rust Resistance Using Conventional and Molecular Techniques // Czech Journal of GENETICS AND PLANT BREEDING Czech Academy of Agricultural Sciences. Volume 47. Prague 2011. P 146-155. (Scopus)
КОКСОН жарияланымдар:
1. Зейнуллина А.Е., Рысбекова А.Б., Дюсибаева Э.Н., Есенбекова Г.Т., Жирнова И.А. Эффект колхицина на структурные показатели растений проса посевного (panicum miliaceum l.) в поколении М1. Вестник науки Казахского агротехнического исследовательского университета им. С. Сейфуллина. – Астана: 2023. -№ 3(118). - С.235-249.
2. Жирнова И.А., Рысбекова А.Б., Сейтхожаев А.И., Дюсибаева Э.Н., Есенбекова Г.Т., Жакенова А.Е., Малтай Н.Б. Оценка аллельного состояния wx генов коллекции проса (Panicum miliaceum L.) на основе молекулярно- генетических маркеров. «Вестник карагандинского университета. Серия Биология. Медицина. География». - №1(93). -2019. - C.66-74.
3. Рысбекова А.Б., Дюсибаева Э.Н. Сейітхожаев А.И., Есенбекова Г.Т. Жасанды инфекциялық орта жағдайында тары коллекциялық үлгілерін қаракүйе ауруына (Sphacelotheca panici-miliacei) төзімділігін бағалау. С.Сейфуллин ат. Қазақ агротехникалық университетінің «Ғылыми жаршысы» журналы. - № 2 (97). -2018. - 50-58 бет.
4. Рысбекова А.Б., Есенбекова Г.Т., Жирнова И.А., Дюсибаева Э.Н., Сейтхожаев А.И. Биохимический скрининг отечественной и мировой коллекции проса на содержание амилозы в зерне. Вестник КазНУ. Серия биологическая. - №3(76). - 2018. - С.97-106.
5. Есенбекова Г.Т., М. Н. Атишова, А. М. Кохметова, А. К. Маденова, К. Галымбек, Ж. Кейшилов. Бидайдың сары тат ауруына Puccinia striiformis f. Sp. Tritici төзімділік ген тасымалдаушыларын идентификациялау // Известия НАН РК, Серия биологическая и медицинская, Алматы, 2017. - №5(323). – С.127- 134.
6. Есенбекова Г.Т., Кохметова А.М., Кампитова Г.А., Атишова М.Н. // Бидай селекциясында сары тат (Puccinia striiformis f.sp. Tritici) ауруына төзімді ген иелерін пирамидалау. Ізденістер, нәтижелер. – 2016.– №3 (71). – С. 131-138.
7. Yessenbekova G., Kokhmetova A., Kampitova G., Jevtic R. Sources and Donors for Soft Wheat Selection by Resistance to Yellow Rust. Biosciences Biotechnology Research Asia, India, Bhopal, June 2016. Vol.13 №2, 693-700 (Scopus)
8. Есенбекова Г.Т., Кохметова А.М. // Күздік бидай сорттарынан сарытат (Puccinia striiformis f.sp. Tritici) ауруына төзімді ген иелерін идентификациялау. Ізденістер, нәтижелер. – 2016.– №1 (69) – С. 96-102.
9. Г.Т. Есенбекова, А.М. Кохметова, Г.А. Кампитова, Ж.С. Кейшилов. // Бидайдың сорттары мен изогенді линияларының Yr-ген иелерінің сары татқа (Puccinia striiformis West.) төзімділігін анықтау. Вестник КазНУ. Серия биологическая - №1/2 (60). - 2014г. С. 45-48.
10. Кохметова А.М., Сапахова З.Б., Маденова А.К., Есенбекова Г.Т. // Идентификация носителей генов устойчивости к желтой Yr5, Yr10, Yr15 и бурой ржавчине Lr26, Lr34 на основе молекулярного скрининга образцов пшеницы. Битотехнология. Теория и практика. – №1. – 2014. – С. 71-78.
11. Kokhmetova A., Sapakhova Z., Yessenbekova G. T., Atishova M., Madenova A.K., Galymbek K. Identification of wheat germplasms resistant to leaf and stripe rust using molecular markers. Journal of Biotechnology. – 2014. – № 185. S18–S36. – P. 29. http://dx.doi.org/10.1016/j.jbiotec.2014.07.099 (Thomson Reuters) Ғылыми-практикалық конференцияларда жарияланымдар:
1. Есенбекова Г.Т. Қызылорда облысы Сырдария ауданы жағдайында күріш ауруларын анықтау және олармен күресу шаралары. Материалы международной научно-практической конференции «Сейфуллинские чтения – 18(2): «Наука XXI века – эпоха трансформации» - 2022.- Т.I, Ч.I. – Б.119-120.
2. Сейтхожаев А.И., Рысбекова А.Б., Есенбекова Г.Т., Дюсибаева Э.Н. Тлеппаева А.А., Жирнова И.А., Жакенова А.Е., Дускалиева Б.К. Скрининг коллекции проса обыкновенного (Рanicum miliaceum L.) на устойчивость к головне. «Наука, производство, бизнес: Современное состояние и пути инновационного развития аграрного сектора на примере Агрохолдинга «Байсерке-Агро» / Сборник научных трудов по итогам международной научно- практической конференции. № 1. г. Алматы, – 2019. - 358 с.
3. Рысбекова А. Б. , Жирнова И. А., Жакенова А. Е., Дюсибаева Э. Н., Есенбекова Г.Т., Сейтхожаев А. И., Кемалов М. Б., Тілләбек А., Төлеуіш Б., Сафипуллаева Д. Ф. Сравнительная оценка эффективности методов гибридизации проса посевного (panicum miliaceum l.). Сборник статей XIX международной научно-практической конференции Москва: «Научно- издательский центр «Актуальность.РФ», 2019. – 156 с.
4. Сейтхожаев А.И., Рысбекова А.Б., Дюсибаева Э.Н., Есенбекова Г.Т., Жирнова И.А., Жакенова А.Е., Телеппаева А.А. Селекция проса обыкновенного (Panicum miliaceum l.) на скороспелость в условиях Акмолинской области. Современные проблемы сельскохозяйственных наук в мире. / Сборник научных трудов по итогам международной научно-практической конференции. № 5. г. Казань, – НН: ИЦРОН, 2018. 49 с.
5. Yessenbekova G., Kokhmetova A., Kampitova G. Identification of Yr gene resistant to yellow rust (Puccinia striiformis West.f.sp. tritici) in winter wheat lines. Plant Biology and Biotechnology Int. Conference 28-30 May, 2014, Almaty, Kazakhstan. P.121.
6. Yessenbekova G., A. Kokhmetova, A. Madenova, O. Amanov, Y. Dutbayev, G. Kampitova. Identification of Lr34/Yr18 gene in wheat germplasm in Kazakhstan. The Phytopathological Society. Vol.104, No.11, 2014. S3.133. (Thomson Reuters)
7. Есенбекова Г.Т., Кохметова А.М., Кампитова Г.А. Сары тат ауруына (Puccinia striiformis West.f.sp. tritici) төзімді Yr гендерін күздік бидай линияларынан анықтау. Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы бойынша халықаралық ғылыми конференция 28-30 мамыр, Алматы, Қазақстан, 2014 ж., – Б . 334
8. Kokhmetova A., Yesenbekova G., Sapakhova Z., Atishova M., Madenova A., Galymbek K. и др., всего 9 человек. Molecular breeding for leaf rust resistance in wheat. BGRI 2013 Тechnical Workshop. 19-22 August, 2013. New Delhi, India. P. 54.
9. A. Kokhmetova, G. Kampitova, Z. Sapakhova, G. Yesenbekova., A. Madenova, M. Atishova. Identification of Yr10 gene in wheat germplasm under application of molecular markers. The 12th Int. Wheat Genetics Symposium. Sept. 8- 14, 2013. Yokohama, Japan.P.155.
10. Kokhmetova A., Sapakhova Z., Yessenbekova G., Atishova M., Madenova A.K., Sedlovsky A. и др., всего 10 человек. Identification of wheat breeding material resistant to leaf rust Puccinia recondita f. sp. Tritici. International Plant Breeding Congress. 10-14 November 2013. Antalya, Turkey. 2013. P. 130.
11. Kokhmetova A., Yesenbekova G., Morgounov A., Ogbonnaya F. The Screening of Wheat Germplasm for Resistance to Stripe and Leaf Rust in Kazakhstan Using Molecular Markers // Journal of Life Sciences, USA Volume 6, Number 4, April 2012 (Serial Number 48). P.353-363.
Оқулықтар мен оқу құралдары
1. Ш.Ш. Бекенова, Г.Т. Есенбекова. Зиянды нематодалар, кенелер және кеміргіштер. Оқу құралы. «С.Сейфуллинатындағы Қазақ агротехникалық университеті» КеАҚ баспаханасы, Нұр-Сұлтан қаласы, 2022 жыл 112 бет.
2. Г.Т. Есенбекова. Өсімдіктерді интегралды қорғау. Оқу құралы. «С.Сейфуллинатындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті» КеАҚ баспаханасы, Астана қаласы, 2023 жыл. 169 бет.
3. Г.Т. Есенбекова, Г.Т. Абышева. Ауылшаруашылық дақылдарын қорғау. Оқу құралы. «С.Сейфуллинатындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті» КеАҚ баспаханасы, Астана қаласы, 2023 жыл. 185 бет.
4. М.Т. Мырзабаева, Ш.Ш. Бекенова, Г.Т. Есенбекова. Методические указания к выполнению дипломного проекта (работы) и организации проведения государственного экзамена по образовательным программам В077- Растениводство: 6В08104 - «Фитосанитарная безопасность» и по специальности 5В081100 – Защита и карантин растений. Методические указания. «С.Сейфуллинатындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті».
5. Г.Т. Есенбекова, Әжімахан М., Елназарқызы Р. Методические указания по прогнозированию развития и распространения септориоза пшеницы (Septoria tritici Rob et. Desm.) в Казахстане. Методические указания. «С.Сейфуллинатындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті» КеАҚ баспаханасы, Астана қаласы, 2023 жыл.