Утарбаева Айжан Шарелқызы

Биология ғылымдарының кандидаты (PhD)

Қауымдастырылған профессор (доцент)

Кабинет 7409, тел. +7 (717) 238-39-11

Ғылыми саласы

өсімдіктердің стрестік факторларға төзімділігінің экологиялық аспектілері, өсімдіктердің биохимиясы және физиологиясы, өсімдіктердің биологиялық белсенді заттары, биотехнология, молекулалық биология, агроэкология, қалдықтарды басқару, климаттың өзгеруінің экологиялық мәселелері

Оқытатын пәндері

экология және тіршілік қауіпсіздігі негіздері, экологиялық биоклиматология, су ресурстарын қорғау, урбоэкология су ресурстарын интеграцияланған басқару, биосфераның пайда болуы және эволюциясы, ауыл шаруашылығы қалдықтарын қайта өңдеу және кәдеге жарату әдістері, ауыл шаруашылығы экологиясы, кәсіби бағытталған шетел тілі, экологиялық және техногендік тәуекел, биоиндикация, климаттың өзгеруі және "жасыл" экономика, экология және тұрақты даму, жалпы экология, биологиялық экология, қалдықтарды басқарудың инновациялық технологиялары

Білімі

1988-1993 жж.		Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті, «Биология» мамандығы
2019-2021 жж.		Алматы технологиялық университеті, мамандығы / білім беру бағдарламасы 6B05201 – Экология (бакалавр)
1996 –1999 жж. 2001ж		М.А. Айтожин атындағы Молекулярлық биология және биохимия институтының аспирантурасы Мамандығы – биохимия «Метаболизм фенольных соединений культуры клеток и тканей Alhagi kirghisorum в условиях стресса» тақырыбында кандидаттық диссертация қорғады. Мамандығы: 03.00.04-Биохимия
2018 ж	ҚР БҒМ БҒСБК «Биология» мамандығы бойынша қаумдастырылған профессор ғылыми атағы берілді

Еңбек өтілі

1993-2018 жж.	Аға зертханашы, кіші ғылыми қызметкер, ғылыми қызметкер, аға ғылыми қызметкер, өсімдіктердің сигналдық жүйелері зертханасының меңгерушісі, ҚР БҒМ ҒК РМК "М.А. Айтқожин атындағы молекулалық биология және биохимия институты" бас директорының орынбасары.
2017-2018 жж.	Сатбаев Университеті химиялық және биологиялық технологиялар институтының "Биотехнология" кафедрасының аға оқытушысы
2018-2019 жж.	С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті, Агрономия факультеті, "Экология" кафедрасының аға оқытушысы.
2019 -2021жж.	Қазіргі уақытта - С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті, Агрономия факультеті, "Экология" кафедрасының қауымдастырылған профессоры.
2021 ж.	Қазіргі уақытта - С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті, ОШ, ЖТ ж ҚО факультеті, "Экология" кафедрасының қауымдастырылған профессоры.

Біліктілік көтеру

2019 ж.	"Нақты ауыл шаруашылығы" (72 сағат)/ С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті, Нұр-сұлтан қ.
2020 ж.	"Педагогтың цифрлық құзыреттілігі. Тиімді онлайн сабақ " (72 сағат)/ Беларусь ұлттық техникалық университеті, Минск қ., Беларусь
2021-2023 жж.	Жаңа экологиялық кодекстің нормаларын түсіндіру / ҚР ЭГжТРМ "Қоршаған ортаны қорғаудың ақпараттық-талдау орталығы" РМК, Астана қ.
2022 ж.	"Агроэкология" (72 сағ), "Ауыл шаруашылығы қалдықтарын қайта өңдеу және кәдеге жарату әдістері" (72 сағ) / "ҚАЗПРОФИ" Оқу орталығы ЖШС, Қарағанды қ.
2022 ж.	"Орталық Азияның энергетикалық секторы үшін метеорологиялық және климаттық қызметтер: сала мамандары үшін оқыту курсы" (72 сағ) / Алматы қаласындағы Қазақстан-Неміс университеті Дүниежүзілік энергетикалық және метеорологиялық орталықпен, Дүниежүзілік метеорологиялық ұйыммен, Дүниежүзілік банкпен, БҰҰ Еуропалық экономикалық комиссиясымен және "Қазгидромет" РМК, Алматы қ.
2023 ж.	"Қалдықтармен жұмыс істеудің заманауи инновациялық технологиялары" (72 сағат) / С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті, Астана қ.
2023 ж.	"Оқытудың инновациялық әдістемелерін пайдалана отырып, қалдықтарды басқару саласында білім алушылардың құзыреттілігін дамыту" (72 сағат) / Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті, Көкшетау қ.
2023 ж.	"Қалдықтарды басқару" магистрлік бағдарламасын әзірлеу және енгізу арқылы серіктес елдерде айналмалы экономиканы ілгерілету (72 сағат) / ЕКА қолданбалы ғылымдар университеті, Рига қ., Латвия
2023 ж.	"Тұрақтылық қалдықтарын басқару" (72 сағат) / Hochschule Wismar, Applied Sciences University: Technology, Business and Design, Висмар қ., Германия

Марапаттар

2015 ж. ҚР БҒМ "Алғыс"

2017 ж. ҚР БҒМ "Қазақстан Республикасының ғылымын дамытуға сіңірген еңбегі үшін" төс белгісі

2023 ж. ҚР ЭжТРМ «Экология саласының ұздігі» төс белгісі

Басылымдар

140 - тан астам жарияланымдардың авторы, соның ішінде - Web of science және Scopus деректер базасында индекстелетін журналдарда 5 мақала, ҚР ҒЖБССҚК ұсынған журналдарда 35 мақала, ҚР 2 патенті, ҚР 4 инновациялық патенті. Соңғы 5 жылдағы ең маңызды басылымдар:

Айжан Утарбаева, Алина Жагловская, Гульмира Сатыбалдиева, Казбек Шупшибаев, Асхат Куатбаев Развитие активного экологического туризма в Казахстане// Сборник статей V International Turkic World Tourist Symposium, 13-15.06.2019, Taraz, p. 85-92
А.Ш. Утарбаева, А.Т. Куатбаев, А.А. Жагловская, Г.К. Сатыбалдиева Характеристика урожайности природных кормовых угодий Жетысуйского Алатау// Вестник государственного университета им. Шакарима г. Семей, 2020, № 4(92), с. 199-203.
Г.К. Сатыбалдиева, С.Е. Шарахметов, Н.С. Сапаргалиева, А.О. Жанабергенов, К.К. Шупшибаев, Г.А. Аубакирова, А.Ш. Утарбаева, Ж.Б. Бекпергенова Видовой состав и морфо-биологические данные рыб из оз. Солонцы (Северо-Казахстанская область) //Вестник КазНУ им. Аль-Фараби, Серия биологическая, № 4(89)2021. – С. 150-162
Сатыбалдиева Г.К., Шарахметов С.Е., Сапаргалиева Н.С., Барбол Б.І., Аубакирова Г.А., Жанабергенов А.О., Шупшибаев К.К., Утарбаева А.Ш., Бекпергенова Ж.Б. Майбалық көлінің кәсіптік ихтиофаунасының жағдайы (Ақмола облысы, Қазақстан)// Вестник КазНУ им. Аль-Фараби, серия биологическая, 2022, №4(93), с.107-115.
Utarbaeva А.Sh., Satybaldieva G.K., Bekpergenova Zh.B., Shupshibaev K.K., Aubakirova G.A., Zhanabergenov А.О., Krupa E.G., Aubakirova M.O., Sharakhmetov S.E., Sapargaliyeva N.S. Ecological Assessment of the State of Water Bodies in Northern Kazakhstan on the Example of Lake Maibalyk. //Proceedings of Academics World International Conference, Prague, Czech Republic, 21st – 22 nd September, 2022, p.15-19
Барбол Б.І., Сатыбалдиева Г.К., Шарахметов С.Е., Аубакирова М.О., Кабдолов Ж.Р., Джусупбекова Н.М., Жанабергенов А.О., Шупшибаев К.К., Утарбаева А.Ш., Бекпергенова Ж.Б. Солтүстік Қазақстан су қоймаларының кәсіптік балықтарының паразитофаунасы. Вестник КазНУ им. Аль-Фараби, Серия биологическая, № 3(96)2023. – С. 113-122.
Gulmira Satybaldiyeva, Nazym Sapargaliyeva, Sayat Sharakhmetov, Zarina Inelova, Emil Boros, Elena Krupa, Аizhan Utarbayeva and Kazbek Shupshibayev Species Diversity of Zooplankton of Small Steppe Lakes of the Northern Part of Kazakhstan// Water, 2023. P.1-16. (Q1, Web of Science).