Басты бет / Пәндік олимпиадаға дайындалуға арналған материалдар «Өсімдік шаруашылығы»
Пәндік олимпиадаға дайындалуға арналған материалдар «Өсімдік шаруашылығы»

Бірінші тур тесттерінің тақырыптары:

  1. Өсімдік шаруашылығы – ғылыми пән

  1. Өсімдік шаруашылығы курсы пәні және міндеттері

  2. Өсімдік шаруашылығының даму тарихы

  3. Өсімдік шаруашылығы – а.ш. өндірісінің негізгі саласы

  4. Қазақстанда негізгі танаптық дақылдардың экологиялық және экономикалық орналастыру принциптері

  5. Өсімдік шаруашылығының зерттеу объектісі мен тәсілдері.

  6. Өсімдік шаруашылығын дамытуда еңбегі сіңген ғалымдар.

  7. Өсімдік шаруашылығы мен егіншіліктің негізгі заңдары, олардың мәні.

  8. Танаптық дақылдардың топталуы, негіздері.

 

  1. Дәнді дақылдардың жалпы сипаттамасы

  1. Дәнді дақылдардың халық шаруашылығындағы маңызы.

  2. Дәнді дақылдардың морфологиялық ерекшеліктері.

  3. Дәнді дақылдардың биологиялық ерекшеліктері.

  4. Түптену кезеңінің өнімнің қалыптасуындағы рөлін түсіндіріңіз.

  5. Дәнді дақылдардың өсу және даму кезеңдерін атаңыз, олардың өсімдіктердің өнімділігімен байланысы.

  6. Дәнді дақылдардың ылғалмен салыстырғандағы қиын-қыстау кезеңі.

  7. Дәннің даму кезеңдері мен сатылары.

  8. Өніміділік құрылым элементтері, олардың қалыптасу динамикасы.

 

  1. Жаздық бидай

  1. Халық шаруашылығындағы маңызы, таралуы, өнімі.

  2. Ботаникалық сипаттамасы, биологиялық ерекшеліктері, сорттары.

  3. Еліміздің экономикасындағы бидайдың маңызы

  4. Бидайдың морфологиялық ерекшеліктері

  5. Аймақ жағдайында жаздық бидайдың қоршаған орта факторларына талаптары

  6. Жаздық бидайдың өсіру технологиясындағы ерекшеліктері

 

  1. Жемазық дақылдары

  1. Халық шаруашылығындағы маңызы, таралуы, өнімі.

  2. Арпаның ботаникалық сипаттамасы, биологиялық ерекшеліктері, сорттары.

  3. Қазақстанда арпа өндірісін арттырудың болашағы.

  4. Мал азықтық, азық-түліктік және техникалық дақыл ретіндегі арпаның құндылығы нед

  5. Өсіру технологиясын жасағанда арпаның қандай морфологиялық ерекшлеіктеріне көңіл бөлген дұрыс?

  6. Арпаның қоршаған орта факторларына талаптары.

  7. Арпаның аймақ жағдайында өсіру технологиясы.

  8. Сұлының халық шаруашылығындағы маңызы, таралуы, өнімі.

  9. Сұлының морфологиялық, биологиялық ерекшеліктері, сорттары

  10. Сұлының жүйеленуі, мәдени және жабайы сұлылардың айырмашылықтары.

  11. Сұлының қоршаған орта факторларына қоятын талаптары.

  12. Солтүстік Қазақстан аймағында өсіруге рұқсат етілген сұлы сорттары.

 

  1. Жармалық дақылдар

  1. Тарының халық шаруашылығындағы маңызы, таралуы өнімі.

  2. Тарының морфологиясы мен биологиясы. Сорттары.

  3. Тарының ботаникалық жүйеленуі, кәдімгі тарының морфологиялық ерекшеліктері.

  4. Тары түр тармақтарының айырмашылық белгілері, кең тараған түршелері.

  5. Тарының қоршаған орта факторларына қоятын талаптары.

  6. Тарыны астыққа және тұқымға өсіру ерекшеліктері (аймақ жағдайында).

  7. Қарақұмықтың халық шаруашылығындағы маңызы, таралуы өнімі.

  8. Ботаникалық сипаттамасы, биологиялық ерекшеліктері.

  9. Аймақ жағдайында қарақұмықтың өсіру технологиясы.

  10. Қарақұмықтың морфологиялық ерекшеліктері.

  11. Қарақұмықтың түрлері мен түр тармақтарының айырмашылық белгілері.

  12. Қарақұмық гүлдеріндегі жыныстық диморфизм және гүлдену ерекшеліктері.

  13. Дақылдың қоршаған орта факторларына қоятын талаптары. Сорттары.

  14. Солтүстік қазақстанның аймағында қарақұмық өсіру технологиясының ерекшеліктері.

  15. Күріштің халық шаруашылығындағы маңызы, таралуы, өнімі.

  16. Күріштің морфологиялық ерекшеліктері, сорттары.

  17. Биологиялық ерекшеліктері мен өсіру технологиясы.

  18. Қазақстанның халық шаруашылығындағы маңызы.

  19. Күріштің жүйеленуі.

  20. Морфологиялық және биологиялық ерекшеліктері, сорттары.

  21. Күріш өсіру типтері, олардың принциптері айырмашылықтары.

  22. Қазақстанның жағдайында күріш өсіру технологиясының ерекшеліктері.

 

  1. Күздік дақылдар

  1. Күздік дәнді дақылдардың маңызы, таралу болашағы.

  2. Қысқа төзімділіктің физиологиялық негіздері.

  3. Күздік бидай мен қара бидайдың биологиясы.

  4. Аймақ жағдайында дақылдардың өсіру мүмкіндіктерін шектейтін факторлар.

  5. Жазықтарға қарағанда күздік астық дақылдарының қандай артықшылықтары бар?

  6. Күздік астық дақылдарының күзде және көктемде дамуы.

  7. Күздіктердің опат болу себептері.

  8. Күздік астық дақылдарының қоршаған орта факторларына талаптары. Сорттары.

  9. Солтүстік Қазақстанда күздік бидай өсіру технологиясындағы ерекшеліктер.

  10. Аймақ жағдайында күздік қара бидайдың астыққа өсіру технологиясы.

 

  1. Дәнді-бұршақ дақылдары

  1. Дәнді бұршақ дақылдарының халық шаруашылығындағы маңызы.

  2. Қазақстандағы негізгі дәнді бұршақ дақылдары, олардың құндылығы.

  3. Асбұршақтың морфологиялық ерекшеліктері.

  4. Асбұршақтың ботаникалық жүйеленуі.

  5. Асбұршақтың түр тармақтарының айырмашылықтары.

  6. Асбұршақтың қоршаған орта факторларына талаптары және Солтүстік Қазақстанның негізгі топырақ-климат өңірлерінің олармен қамтамасыз етілуі. Сорттары.

  7. Солтүстік Қазақстанда асбұршақты тұқымға өсіру технологиясының ерекшеліктері.

  8. Ноқаттың халықшаруашылығындағы маңызы қандай?

  9. Ноқаттың морфологиялық ерекшеліктері.

  10. Ноқаттың қоршаған орта факторларына қоятын талаптары. Сорттары.

  11. Солтүстік Қазақстанда ноқатты тұқымға өсіру технологиясының ерекшеліктері.

  12. Майбұршақтың халықшаруашылығындағы маңызы

  13. Майбұршақтың морфологиялық ерекшеліктері.

  14. Майбұршақтың қоршаған орта факторларына қоятын талаптары. Сорттары.

  15. Майбұршақты тұқымға өсіру технологиясының ерекшеліктері.

 

  1. Түйнекжемістер. Картоп

Түйнек жемістердің түрлері. Халық шаруашылығындағы маңызы.

  1. Картоптың морфологиялық ерекшеліктері.

  2. Картопты көбейту жолдары.

  3. Картоп сорттарының пайдалану бағыты мен пісу мерзіміне байланысты топталуы.

  4. Картоптың өсіруге рұқсат етілген сорттарының шаруашылық-биологиялық сипаттамасы.

  5. Жинау алдындағы түйнектің құрылымдық талдауының іс-саналық маңызы және биологиялық өнімділікті анықтау әдістемесі.

  6. Дақылдың қоршаған орта факторларына қоятын талаптары және олармен Солтүстік Қазақстанның қамтамасыз етілуі.

  7. Картоптың суармалы және суарылмайтын жерлерде өсіру ерекшеліктері (аймақ жағдайында).

  8. Солтүстік Қазақстан облыстарында ерте картоп өсіру ерекшеліктері

  9. Голландтық картоп өсіру технологиясы.

 

  1. Майлы дақылдар

  1. Халық шаруашылығындағы маңызы. Ботаникалық көптүрлілігі.

  2. Майлы дақылдардың морфологиялық және биологиялық ерекшеліктері.

  3. Майлы дақылдардын ботаникалық көптүрлілігі.

  4. Майлардың сапа көрсеткіштері, олардың мәні.

  5. Майлы дақылдардың жемістері, тұқымдары, егін көгі, сабақтары, жапырақтары мен гүл шоғырларының айырмашылық белгілері.

  6. Майлы дақылдардың негізгі өсіп-даму кезеңдерінің айырмашылық белгілері.

  7. Күнбағыстың ботаникалық жүйеленуі.

  8. Кунбағыстың морфологиялық ерекшеліктері.

  9. Күнбағыстың шаруашылық-биологиялық топтарының шекілдеуігі бойынша айырмашылық белгілері.

  10. Күнбағыстың қоршаған орта факторларына қоятын талаптары. Сорттары.

  11. Күнбағысты майлы тұқымға өсіру ерекшеліктері.

  12. Рапстың халық шаруашылығындағы маңызы.

  13. Рапстың ботаникалық сипаттамасы және морфологиялық ерекшеліктері.

  14. Дақылдың қоршаған орта факторларына қоятын талаптары. Сорттары.

  15. Аймақ жағдайында рапсты майлы тұқымға өсіру ерекшеліктері.

  16. Зығырдың ботаникалық сипаттамасы және морфологиялық ерекшеліктері.

  17. Зығыр түршелер топтарының (талшықты, майлы, аралық) айырмашылық белгілері.

  18. Майлы зығырдың қоршаған орта факторларының талаптары. Сорттары.

  19. Аймақ жағдайында майлы зығырды тұқымға өсіру технологиясының ерекшеліктері.

 

  1.  Талшықты дақылдар.

  1. Қазакстанда өсірілетін талшықты (тоқыма) дақылдарының халық шаруашылығындағы маңызы.

  2. Талшықты дақылдар морфологиясы мен биологиясындағы ерекшеліктер.

  3. Мақта өсімдігі мен қарақурай (конопля) өсірудің технологиялары.

 

  1. Есірткілі дақылдар.

  1. Темекі мен қара темекі өсімдіктерінің айырмашылық белгілері.

  2. Темекінің негізгі түрлерінің (типінің) айырмашылық белгілері.

  3. Темекінің қоршаған орта факторларына қоятын талаптары. Өсіру технологиясы.

 

Екінші тур тапсырмалар мысалдары:

 

  1. Егер тұқымның тазалығы -...℅, зертханалық өңгіштігі- ...℅ болса кондициялы тұқымдар үшін тұқымның себу жарамдылығын есептеңіз.

  2. Егер бидайдың себу коэффициенті гектарына 5 млн. өнгіш тұқым, 1000 тұқымның массасы -...г, себуге жарамдылығы - ...℅ болса - тұқымның нақты салмақтық себу мөлшерің есептеңіз.

 

Ұсынылған әдебиет

  1. Әрінов Қ.К., Можаев Н.И., Шестакова Н.А., Ысқақов М.А., Серекпаев Н.А.Өсімдік шаруашылығы практикумы. С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті, 2016. - 324 б.

  2. Аринов К.К., Можаев Н.И., Шестакова Н.А., Искаков М.А., Серекпаев Н.А. Өсімдік шаруашылығы практикумы. «Фолиант», 2018 – 357б.

  3. Аринов К.К. Солтүстік Қазақстанда тұқымтанудың агрономиялық негіздері. Оқу құралы.  АҚ «С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті» баспасы, 2013. -118с.

  4. Әрінов Қ.К., Шестакова Н.А. Солтүстік Қазақстанның өсімдік шаруашылығы, Астана, 2009.

  5. Вавилов П. П. и др. Растениеводство. М., Колос, 1986.

  6. Посыпанов Г.С., В.Е. Долгодворов, Г.В. Коренев и др. Растениеводство// под ред. Т.С. Посыпанова. - М.: Колос, 1997. - 448 с

  7. Ю.Шпаар Д. Картофель /Д. Шпаар, А. Быкин, Д. Дрегер и др.; под ред. Д. Шпаара. - Торжок: 000 Вариант, 2004. - 466с.