Басты бет / ППС / Қажғалиев Нұрлыбай Жігербайұлы
Қажғалиев Нұрлыбай Жігербайұлы

Қажғалиев Нұрлыбай Жігербайұлы

 

Ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты, доцент

Мамандығы: «Зоотехник»

Кабинеті 8202, тел. +7702-296-74-23

е-mail: Kazhgaliev.n@mail.ru

 

Ғылыми зерттеу саласы

Ғылыми зерттеу жұмыстары Қазақстанда өсірілетін етті ірі қара мал тұқымдарының өнімділігін арттыру бағытында:

-№102 (055), 2018-2020 жж Мемлекеттік бюджеттік бағдарлама бойынша зерттеу жобасының жетекшісі және 2018-2020 жж Қазақстан Ресбуликасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің 267 МҚБ «Білім мен ғылыми зерттеулердің қолжетімділігін арттыру», 101 «Ғылыми зерттеулер мен іс-шараларды бағдарламалық-мақсаттық қаржыландыру» кіші бағдарламасы бойынша іс-шара жетекшісі.

-2021-2023 жж Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің МҚБ аясында ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындаушы

Оқытылатын пәндер

«Ауыл шаруашылығы малын өсіру және селекциясы», «Ауыл шаруашылығы малын азықтандыру», «Сүт және ет өндіру және сақтау технологиясы», «Жылқы шаруашылығы», «Ірі қара шаруашылығы», «Мал шикізатын алғашқы өңдеу технологиясы».

Жүргізетін курстары

Етті бағыттағы ірі қара малын іріктеу және бағалау

Зерттеудің негізі бағыттары

Етті ірі қара малының тұқымдылық және өнімділік сапасын жетілдіру

Ағымдағы зерттеу жобалары

1. 2018-2020 жылдардағы 102 (055) мемлекеттік бюджеттік бағдарламасы бойынша "Қазақстанның солтүстік өңірі жағдайында импортталған етті малдың үшінші буынының бейімделгіштігі және өнімді қасиеттері" тақырыбы бойынша ғылыми-зерттеу жобасының жетекшісі. (Мемлекеттік тіркеу №0118рк00736);

2. 267 "білім мен ғылыми зерттеулердің қолжетімділігін арттыру" бюджеттік бағдарламасы бойынша жобаның жетекшісі 101 "Ғылыми зерттеулер мен іс-шараларды бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру" кіші бағдарламасы "2018-2020 жылдарға арналған Қарағанды облысы мен Қазақстанның солтүстік өңірінің "Сыбаға" бағдарламасы шеңберінде тұқымдық қайта құрудың тиімділігін зерделеу " жобасы тақырыбы бойынша (мемлекеттік тіркеу №0118рк01277).

3. 2021-2023 жылдарға арналған "етті мал шаруашылығындағы генетикалық ресурстарды сақтау мен жетілдірудің селекциялық процесін тиімді басқару технологияларын әзірлеу" ПЦФ жобасында "етті мал шаруашылығындағы генетикалық ресурстарды жетілдіру" іс-шарасы бойынша жауапты орындаушы (мемлекеттік тіркеу №0221pk00127);        

4. 267 "АӨК субъектілерінің өзекті өндірістік міндеттеріне цифрландыруды енгізудің әрбір саласы бойынша кемінде 3 цифрлық шешімді қолдана отырып, ғылыми-негізделген Смарт-фермаларды (табын жылқы шаруашылығы, етті мал шаруашылығы) әзірлеу және құру және осы үшін қажетті референттік деректер базасын қалыптастыру" бюджеттік бағдарламасы бойынша ғылыми-техникалық бағдарлама шеңберіндегі іс-шара бойынша жауапты орындаушы фермерлік және шаруа қожалықтарының қызметкерлерін оқыту және цифрлық білімді білім алушыларға беру үшін " 2021-2023 жылдарға арналған (мемлекеттік тіркеу №0221pk00127);

5. "Қазақстан Республикасының цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі" РМК-ның 2021 жылғы 29 желтоқсандағы №28 грант туралы келісіміне сәйкес "Қазақстанның аймақтық ерекшеліктерін ескере отырып, ет бағытындағы ІҚМ жемшөп өндірудің, жемшөп дайындаудың және азықтандырудың интеграцияланған жүйелері мен қарқынды технологиясын әзірлеу"тақырыбы бойынша №5764 кіші жобаның Дүниежүзілік банк желісі бойынша жауапты орындаушы.

Ғылыми жетекшілігімен жұмыс істейтін магистранттар мен докторанттар

Титанов Ж.Е. –  PhD  доктор, 2022 жылы қорғады.

Атейхан Б. -   PhD  доктор, 2022 жылы қорғады.

Маханбетова А.Б. – 6D080200 «Мал шаруашылығы өнімін өндіру технологиясы» мамандығы бойынша постдокторант

Исмагулов Д.А. –7В082 – «Мал шаруашылығы» мамандығы бойынша,  7В08201 «ауыл шаруашылығы малының көбеюі және селекциясы» білім бағдарламасының магистранты

Білімі – жоғары

1989-1994 жж.

«Зоотехния» мамандығы, Батыс-Қазақстан ауыл шаруашылығы институты

1995-1999 жж

06.02.01 – Ауыл шаруашылығы малын өсіру, генетикасы, селекциясы және көбеюі» мамандығы бойынша Батыс-Қазақстан аграрлық университетінің аспиранты

2008-2011 жж.

 «Стандартизация, метрология и сертификация» мамандығы, Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті.

Еңбек өтілімі

1994-1995 жж.

Жангір Хан атындағы Батыс-Қазақстан агротехнологиялық университетінің кіші ғылыми қызметкері, ассистент

1999-2006 жж

Жангір Хан атындағы Батыс-Қазақстан агротехнологиялық университетінің аға оқытушысы (Орал қ.)

2006-2008 жж

С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ «Стандарттау, метрология және сертификаттау» кафедрасының аға оқытушысы, доцент

2008-2010 жж

С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ тіркеу офисінің оқу-әдістемелік бөлім басшысы

2010-2011 жж

С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ «Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру және өңдеу технологиясы» кафедрасының доценті

2012-2019 жж

 С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ «Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру және өңдеу технологиясы» кафедрасының меңгерушісі;

2019-2022 жж

Қазақтың ақбас тұқымы Республикалық палатасының атқарушы директорының орынбасары;

2022-2023 жж

 «Мал шаруашылығы және ветеринария ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС ғылым жөніндегі директор орынбасары

2023 жылдан

С.Сейфуллина атындағы ҚАТЗУ, «МШӨӨӨТ» кафедрасының доценті

Біліктілігін арттыру курстары

Сертификаттар:

- 72 академиялық сағат көлемінде «Сүт, етті-сүтті және етті бағыттағы ірі қара малдың асыл тұқымдық құндылығын ұйымдастыру және бағалау» тақырыбы бойынша курс - 09.11-21.2017 ж. аралығында, Астана қ;

- «Қазақстан Республикасындағы ірі қара малды тиімді азықтандырудың өзекті мәселелері» тақырыбында семинар. 29-30.01.2018 ж., Алматы қ.

– 72 академиялық сағат көлемінде "мал шаруашылығын инновациялық дамыту" тақырыбы бойынша "Ресей мемлекеттік аграрлық университеті-К.А. Тимитязев атындағы АШМ" ФГБОУ-да біліктілікті арттыру курсы. 25.02-09.03.2019 ж., тіркелім. № 41, Мәскеу қ.

- 42 академиялық сағат көлемінде "3D технологиялар форматындағы интерактивті электрондық оқу құралдарын пайдалана отырып, өнімділіктің ет бағытындағы жануарлардың асыл тұқымдық құндылық деңгейін айқындау бойынша бонитерлер (жіктеуіштер) дайындау бойынша" тақырыбы бойынша курс. 30.09. 02.10.2019 ж., Орал қаласы.

- 40 академиялық сағат көлемінде "ірі қара малды ұрықтандыру техникасы" тақырыбы бойынша біліктілікті арттыру курсы. 26.02. 03.03.2022 ж., №343, Нұр-сұлтан Қ. "Асыл Тулик"РҚАО.

- Алматы қаласындағы "Global Professional Development" ЖШС Оқу орталығында 2022 жылғы 13 маусым мен 24 маусым аралығында 72 академиялық сағат көлемінде "білім беру саласындағы Менеджмент: үрдістер мен сапа" тақырыбы бойынша біліктілікті арттыру курсы, тіркелім. №PD\ IU\242211.

- 04.09-11.09.2023 ж. аралығында 72 сағат көлемінде "мал шаруашылығы өнімдерін өндіру және қайта өңдеу технологиясы" бағдарламасы бойынша моңғол мемлекеттік ауыл шаруашылығы университетіне біліктілікті арттыру курсы

Марапаттары

1. 2004 ж. ҚР БҒМ "жас талантты ғалымдарға" арналған мемлекеттік ғылыми стипендия саласы.

2. ҚР БҒМ "ЖОО үздік оқытушысы – 2011ж" мемлекеттік гранты. ((2012)

3. ҚР АШМ құрмет грамотасы-2012ж

4. "ҚазАТУ" медалі С. Сейфуллин-55 жаста" (2012 ж.)

5. "ҚазАТУ" медалі С. Сейфуллин - 60 жаста" (2017 ж.)

6. Ефим Федотович лискунның Ресей мемлекеттік аграрлық университетінің зоотехника ғылымы мен білімі саласындағы еңбегі үшін медалі-АШМ. Тимирязева К. А., 2017 ж

7. ҚР БҒМ «құрмет грамотасы»-2018 ж

8. ҚР АШМ "Ауыл шаруашылығы үздігі" төсбелгісі - 2021ж.

9. ҚР ҒЖБМ "ғылымды дамытудағы сіңірген еңбегі үшін" төсбелгісі - 2023 ж.

Жариялымдары

Ғылыми жұмыстардың нәтижелері бойынша 140-тан астам ғылыми жарияланымдар жарық көрді. Ұсынылған бағыттар бойынша ең маңыздылары:

1. N. Kazhgaliyev *, Adaptability and Productive Gualities of Imported Beef Cattle Under the Conditions of the Northern Region of Kazakstan // Bioscience Biocenology Research Asia. – March 2016. –Vol. 13(1). –P. 531-538..

2. N. Kazhgaliyev *, T. Kulmagambetov, D. Ibrayev, S. Bostanova and Zh. Titanov. Adaptation Traits of Second Generation Aberdeen-Angus and Hereford Heifers in Northern Kazakhstan/ Zoological Society of Pakistan J. Zool., vol. 52(2), pp 767-774, 2020 (Scopus – 43%, Q3). Doi: https:// dx.doi.org/ 10.17582/ journal.pjz/ 20190226160249

3. Titanov, Z., Kazhgaliyev, N., Kulmagambetov, T., Amantay, S. & Arney, D. Adaptation of the third Generation Aberdeen-Angus Heifers in the North Kazakhstan region// OnLine Journal of Biological Sciences, 23(2), 133-141.https://doi.org/10.3844/ojbsci.2023.pp133-141

4. Kazhgaliyev N., Titanov Zh., Ateihan B., Maternal instinct of imported meat direction cattle and ethology of their calves// Journal of Animal Behaviour and Biometeorology (2023) june, 23.

5. A Issimov *, David B, N. Kazhgaliyev, T. Kulmagambetov The combined effects of temperature and relative humidity parameters on the reproduction of Stomoxys species in a laboratory setting // PLOS journal. Pone.0242794 December 21, 2020.

6. B. Seisenov, D. Duimbayev, N. Kazhgaliyev, T. Abdrakhmanov, A. Tegza , R. Abeldinov, N. In Vitro Fertilization in Kazakh Whiteheaded Cattle: A Comparative Study // Journal of Life 2023 https://doi.org/10.3390/life13081632 (Scopus – 54%, Импактфктор: 3.2 Q2)

7. N. Kazhgaliyeva , S. Issabekovaa*, K. Shaikenovaa , D. Senkebayevaa, K. Omarovaa and A. Makhanbetova  Effectiveness of the use of the Vytelle system in evaluating bulls in Kazakhstan// Brazilian Journal of Biology, 2023, vol. 83, e277407 | https://doi.org/10.1590/1519-6984.277407  Received: August 7, 2023 – Accepted: September 11, 2023

8. Кажгалиев Н.Ж., Кулмагамбетов Т.И. Aдaптивнocть и пpoдyктивныe кaчecтвa импopтиpoвaннoгo мяcнoгo cкoтa в ycлoвияx ceвepнoгo peгиoнa Кaзaxcтaнa. – Мoнoгpaфия. г.Нyp-Cyлтaн: Кaзaxcкий aгpoтexничecкий yнивepcитeт  им. C.Ceйфyллинa, 2020. – 121 c.

9. Омаркожаулы Н., Кажгалиев Н.Ж.,Шуркин А.И., Бактыбаев М.,Салыков Д. Руководство по мясному скотоводству // Учебное пособие - Нур-Султан, 2020. – 115с.

10. Кажгалиев Н.Ж. Способы определения адаптации и формирование приспособленности скота импортированных мясных пород к температурам среды Северного региона Казахстана// Рекомендация - Нур-Султан, 2020. – 26с.

11. Кажгалиев Н.Ж. и др. Рекомендация по селекционно-генетическим параметрам роста и развития и оптимальные параметры отбора маточного поголовья импортного мяного скота// Рекомендация - Нур-Султан, 2020. – 20 с.

12. Кажгалиев Н.Ж. и др. Способ определения холодоустойчивос ти мясного скота// Патент на изобретение. №347 – 27.11.2020

13. Бисембаев А.Т., Кажгалиев Н.Ж. и др Способ отбора абердин-ангусской породы крупного рогатого скота для селекции// Патент на полезную модель №7305 от 02.06.22г

14. Бисембаев А.Т., Шамшиден А.С., Кажгалиев Н.Ж. Способ отбора герефордской породы мясного скота для селекции // Патент на полезную модель №7385 от 01.07.22г.

15. Патент РФ на изобретение. №2800511 Способ отбора крупного рогатого скота казахской белоголовой породы для селекции, 2023 (авторы Кажгалиев Н.Ж. и др);

16. Патент Республики Казахстан на селекционное достижение №1088 «Заводская линия Подарок 17/045 казахской белоголовой породы крупного рогатого скота, 2023 (авторы Кажгалиев Н.Ж. и др);

17. Ет және ет өнімдерін өңдеу технологиясы. /Астана, Фолиант баспасы, 2018ж. -315б (Кажгалиев Н.Ж., Узаков Я.М.).

18. Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы. Оқу құралы, 2019 ж. – 185б.