Білім беру бағдарламасы «Агрохимия және агроэкология» - магистратура
Білім беру саласының сипаттамасы және коды: 7М08 - "Агрохимия и агроэкология"
Дайындау бағытының сипаттамасы және коды: M131 - " Өсімдік шаруашылығы" Білім берудің халықаралық стандарттық классификациясының коды: 0812
Ғылыми дәрежесі: «Агрохимия и агроэкология» білім беру бағдарламасы бойынша Ауылшаруашылығы ғылымдарының магистрі
Оқу мерзімі: 1,5 жыл
Білім беру бағдарламасының мақсаты:
қоршаған ортаның мониторингімен және химияландыру құралдарын қолданудың экологиялық регламенттерін сақтаумен, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді агроэкологиялық бағалаумен және оларды ұтымды пайдалану әдістерін негіздеумен байланысты агрохимия және агроэкология мәселелері бойынша проблемаларды тұжырымдауға және шешуге қабілетті бәсекеге қабілетті, жоғары білікті мамандарды даярлау; өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндірудің және топырақ құнарлылығын өндірудің экологиялық қауіпсіз технологияларын әзірлеу.
Білім беру бағдарламасының негізгі міндеттері:
- агрохимия және агрохимиялық экология саласындағы мамандану бойынша білімнің жеке бағытын таңдау;
- экологиялық егіншілік саласында, өсімдік өнімдерінің сапасы мен экологиялық қауіпсіздігі, Агроландшафттың экологиялық тепе-теңдігі саласында теориялық және практикалық білімді тереңдету;
- экологиялық егіншілік саласында, өсімдік өнімдерінің сапасы мен экологиялық қауіпсіздігі, Агроландшафттың экологиялық тепе-теңдігі саласында теориялық және практикалық білімді тереңдету;
- өсімдік шаруашылығы өнімдерін өндіру кезінде агроландшафттарды тиімді пайдалану және сақтау мәселелерін шешу кезінде өзін-өзі жетілдіру және өзін-өзі дамыту қабілетін жасау; қоршаған ортаның жай-күйін және өндірістің экологиялық регламенттерінің сақталуын бақылау және т. б.
Білім беру бағдарламасының жалпы сипаттамасы:
ауыл шаруашылығы дақылдарына тыңайтқыш қолдану – өсімдіктерді қоректік элементтермен қамтамасыз етіп қана қоймай, сонымен қатар болашақта топырақтың потенциалды құнарлылығын сақтауға мүмкіндік беретін қабылдау. Бірақ минералдық тыңайтқыштардың негізсіз нормаларын қолдану, дақылдарды өсіру технологиясының жетілмегендігі және егін шаруашылығы жүйелерінің сақталмауы теріс экологиялық салдарларға әкеп соқтыратын жағдай орын алуы мүмкін. Осының нәтижесінде ауыл шаруашылығын қарқындатудың өте жоғары деңгейі және өнімді қайта өндіру проблемалары АҚШ, Швеция, Дания және т.б. сияқты елдерде бар, ал соңғы жылдары Қазақстанда баламалы егіншілік ("экологиялық", "биологиялық", "органикалық" және т. б. егіншілік) дами бастады. Бұл жүйелердің өнімділігі топырақтың табиғи құнарлығына, сондай-ақ табиғи текті фитопатогендермен күресу құралдарына негізделеді. Бұл ретте мұндай егіншілік жүйелерінің негізгі міндеті егіншілік өнімділігін арттыру ғана емес, қоршаған ортаға антропогендік әсерді жұмсарту болып табылады. Сондай-ақ баламалы егіншілік тек ғылыми негізделген ауыспалы және егіншіліктің жоғары мәдениеті бар, табиғи немесе жасанды құрылған тамақтану элементтерінің қоры бар топырақтарда ғана мүмкін болады.
Қазіргі уақытта Қазақстанның ауыл шаруашылығы өндірісін шаруашылықты жүргізудің баламалы негіздеріне ауыстыру үшін объективті алғышарттар тым аз (минералдық және органикалық тыңайтқыштарды қолданудың төмен деңгейі, күрделі фитосанитарлық жағдай, егіншілік жүйесінің жетілмегендігі және т.б.). Бұл жағдайда минералды тыңайтқыштарға балама жоқ. Оларды ұтымды, қауіпсіз, технологиялық пайдалану жолдарын іздеу, яғни тыңайтқыштарды қолдану жүйесін оңтайландыру қажет. Осыған байланысты әзірленген "Агрохимия және агроэкология" ОП ерекшелігі экологиялық бағыттылығымен анықталады және Тыңайтқыштардың ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігіне, қоршаған орта жағдайына әсері туралы терең түсінік алуға, тыңайтқыштарды пайдаланудың агроэкологиялық тиімділігін бағалауға мүмкіндік береді.
Кәсіби қызмет саласы:
"Азаматтарға арналған үкімет" КЕАҚ Астана қаласы, Алматы қаласы бойынша жер ресурстары және жылжымайтын мүлік департаменті және ҚР бойынша филиалдары; ғылыми-өндірістік орталықтар, "Агрохимиялық қызметтің республикалық ғылыми-әдістемелік орталығы" ММ және ҚР өңірлері бойынша филиалдары, Ауыл шаруашылығы министрлігінің, ҚР ЭМ Экологиялық реттеу және бақылау комитетінің, облыстық, аудандық әкімдіктердің ауыл шаруашылығы департаменттерінің құрылымдық бөлімшелері; әртүрлі меншік нысанындағы ауыл шаруашылығы құрылымдары; ғылыми-зерттеу институттары, экологиялық сынақ зертханалары;
Кәсіби құзыреттер:
- түсінігі болуы қажет: топырақтың құнарлылығын, ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігі мен сапасын арттырудағы егіншілікті химияландырудың маңызы; Топырақтың құрамы мен қасиеттері, құнарлылығы, егіншіліктің баламалы жүйелері, биологиялық текті өсімдіктерді қорғау құралдарын қолдану туралы; табиғатты ұтымды пайдалану принциптері; химияландыру құралдары жүйесін қолдануды экологиялық, агрономиялық бағалау әдістері туралы; шаруашылық жерді пайдаланудың экологиялық сараптамасы туралы.
- білу: дақылдардың тыңайтқыштарға қажеттілігін анықтаудың қазіргі заманғы әдістері, тәжірибе салу әдістемесі, дақылдардың биологиялық ерекшеліктері, олардың топырақ құнарлылығының жағдайына қойылатын талаптары және оны реттеу тәсілдері, егіннің және дақылдардың сапасын қалыптастырудағы және қоректендірудегі негізгі элементтердің рөлі, топырақ пен тыңайтқыштардың қасиеттері, топырақтағы тыңайтқыштардың өзін-өзі ұстау және айналу ерекшеліктері, олардың топырақ және өсімдік қасиеттеріне әсері, топырақтың өзара байланысы-өсімдік-тыңайтқыш, топырақтың тиімді құнарлылығын бағалау критерийлері; Экологиялық нормалау және сараптама негіздері
- игеру: топырақтық, агрохимиялық және агроэкологиялық зерттеулер жүргізу, топырақ және өсімдік үлгілерін іріктеу, топыраққа, өсімдіктерге және тыңайтқыштарға агрохимиялық талдау жүргізу, топырақтың қоректену элементтерімен қамтамасыз етілу картограммасын жасау, өңделетін дақылдардың, топырақ құнарлылығының талаптарын ескере отырып, тыңайтқыштарды қолданудың оңтайлы жүйесін әзірлеу, өсімдік шаруашылығының сапалы экологиялық қауіпсіз өнімдерін алу; бүлінген аумақтардың жерлерін қалпына келтірудің ұтымды жолдарын анықтау
- дағдылары болуы тиіс: тыңайтқыштар жүйесін әзірлеу, топырақ құнарлылығын молайту және Агроландшафттың экологиялық тепе-теңдігі; экологиялық бағалау мен сараптама жүргізу; топырақ пен өсімдіктерді бақылауды жүзеге асыру және өндіріс пен жер пайдаланудың экологиялық регламенттерін сақтау; ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге агроэкологиялық бағалау жүргізу және оларды ұтымды пайдалану әдістерін негіздеу;
Мүмкіндіктері шектеулі адамдар үшін оқыту нысанын таңдау, кәсіптік практикадан өту мүмкіндігін қамтамасыз ететін оқытудың жеке траекториясы қалыптастырылады.
