 |
Биологиялық ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор
Кабинет 5214, тел.+7(7172) 380032
E-mail: s.jatayev@kazatu.edu.kz |
Ғылыми қызығушылықтар саласы
Генетика, биотехнология (молекулярлық генетика және өссімдіктер селекциясы, өсімдіктер селекциясындағы молекулярлық маркерлер, гендік типтеу, өсімдіктер биотехнологиясы, гендік модификацияланған ағзалар, өсімдіктердің биоәртүрлілікті сақтау)
Оқытатын пәндері
Ауылшарушылық дақылдар селекциясының инновациялық технологиялары
Ауылшаруашылық дақылдарының тұқым шаруашылығы мен селекциясы
Танаптық дақылдардың тұқымтану негіздері
Селекция және тұқымшаруашылығының теориясы мен практикасы
Ауылшаруашылық дақылдарының тұқым шаруашылығы мен сорттық технологиясы.
Зерттеулердің негізгі бағыттары
Ауыл шаруашылық дақылдарының селекциясында биотехнология мен молекуляр генетиканың заманауи әдістерінен пайдалану.
Білімі
1968-1973жж. А.Навои атындағы Самарқанд мемлекеттік университеті, генетика және селекция
1976-1978 жж. Ресейдегі Н.И.Вавилов атындағы Жалпы генетика институтының аспирантурасы
Еңбек өтілі
1973-1975 жж. Өзбекстан Республикасы Ғылым Академиясының Өсімдіктер генетикасы және экспериментал биологиясы институтының (ӨР ҒА ӨГЭБИ) өсімідіктер тұқым қуалаушылықты басқару зертханасының аға зертханашы, кіші ғылыми қызметкері.
1979-1982 жж. Өсімідіктер тұқым қуалаушылығын басқару зертханасының кіші ғылыми қызметкері (ӨР ҒА ӨГЭБИ).
1982-1992 жж. Академик А.Садыков атындағы Биоорганикалық химия институты генетикалық, жасушалық инженерия биотехнологиясы зертханасның аға ғылыми қызметкері (ӨР ҒА БХИ).
1992-1997 жж. Генетика институтының жасушалық инженериясы зертхансы жетекшісі. (ӨР ҒА ГИ).
1998-2004 жж. ӨР ҒА ӨГЭБИ Өсімдіктер биотехнологиясы зерханасының меңгерушісі, халықаралық байланыстар бойынша директор орынбасары.
2004-2010 жж. UNEP–GEF халықаралық жобаның Ұлттық Координаторы «In situ ақпаратты басқаруды күшейту және оны іс жүзінде қолдану есебінен ауыл шаруашылық дақылдарының жабайы туыстарын сақтау» (Өзбекстан компоненті)
2010-2011 жж. Өзбекстан Республикасының ҒА Генетика және өсімдіктер эксперименталдық биологиясы институтының ғылым бойынша директорының орынбасары (ӨР ҒА ӨГЭБИ)7
2011-2015 жж. ҚР БҒМ Ұлттық биотехнология орталығы Ғылым департаментінің Халықаралық ынтымақтастық бөлімі бастығы.
2015-2021 жж. С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ Егіншілік және өсімдік шаруашылығы кафедрасында аға оқытушысы.
2022- қ.к.д. С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ Егіншілік және өсімдік шаруашылығы кафедрасының қауымдастырылған профессоры.
Марапаттары, құрмет грамоталары
2021 жыл – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің ауыл шаруашылығы және ветеринария ғылымдары саласындағы жоғары жетістіктері үшін «Үздік ғалым» сыйлығының иегері.
2022 жыл – Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің «Еңбек Ардагері» медалі.
2023 жыл – С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университетінің «Сәкен Сейфуллин» медалі.
Біліктілікті көтеру
2020 - "Ауылшаруашылығы дақылдарды өсіруде инновациялық молекулалық технологиялар" тақырыбы бойынша біліктілікті арттыру тренингі, Флиндерс университеті, Аделаида, Австралия.
2024 - «Білім беру үдерісіндегі инновациялар: жоғары мектеп теориясы, әдістемесі, тәжірибесі», «С.Сейфуллин атындағы ҚАТЗУ» КеАҚ, Астана
Басылымдары: 100-тен аса ғылыми еңбектің авторы.
Ұсынылған бағыттар бойынша ең маңыздылары
1. Jatayev, S., Sukhikh, I., Vavilova, V., Smolenskaya, S. E., Goncharov, N. P., Kurishbayev, A., Langridge, P. (2020). Green revolution ‘stumbles’ in a dry environment: Dwarf wheat with rht genes fails to produce higher grain yield than taller plants under drought. PlantCell and Environment, 43(10), 2355-2364. doi:10.1111/pce.13819
2. Baidyussen A., Jatayev S., Khassanova G., Amantayev B., Sereda G., Sereda S., Gupta N.K., Gupta S., Schramm C., Anderson P., Jenkins C.L.D., Soole K.L., Langridge P., Shavrukov Y. Expression of specific alleles of zinc-finger transcription factors, HvSAP8 and HvSAP16, and corresponding SNP markers, are associated with drought tolerance in barley populations// Int. J. Mol. Sci. – 2021. – V.22. – 12156.
3. Kalendar R., Baidyussen A., Serikbay D., Zotova L., Khassanova G., Kuzbakova M., Jatayev S., Hu Y.G., Schramm C., Anderson P.A., Jenkins C.L.D., Soole K.L., Shavrukov Y.Modified “Allele-specific qPCR” method for SNP genotyping based on FRET // Front. Plant Sci. – 2022. – V.12. – 747886.
4. Kuzbakova M., Khassanova G., Oshergina I., Ten E., Jatayev S., Yerzhebayeva R., Bulatova K., Khalbayeva S., Schramm C., Anderson P., Sweetman C., Jenkins C.L.D., Soole K.L., Shavrukov, Y.Height to first pod: A review of genetic and breeding approaches to improve combine harvesting in legume crops. // Front. Plant Sci. – 2022. – 13. – 948099.
5. Amangeldiyeva A., Baidyussen A., Kuzbakova M., Yerzhebayeva R., Jatayev S., Shavrukov Y.Modified allele-specific qPCR (ASQ) genotyping // Methods Mol.Biol. (Clifton, N.J.). – 2023. – V.2638. – P.231-247.
6. Spring barley hybrids assessment for biological and economic features under drought conditions of Northern and Central Kazakhstan. Kushanova RZh, Baidyussen AA, Sereda GA, Jatayev SA, Sereda TG (2023). SABRAO J. Breed. Genet. 55(3): 850-863. http://doi.org/10.54910/sabrao2023.55.3.20.
7. Assessment of molecular markers and marker-assisted selection for drought tolerance in barley (Hordeum vulgare L.). Akmaral Baidyussen, Gulmira Khassanova, Maral Utebayev, Satyvaldy Jatayev, Rystay Kushanova, Sholpan Khalbayeva, Aigul Amangeldiyeva, Raushan Yerzhebayeva, Kulpash Bulatova, Carly Schramm, Peter Anderson, Colin L. D. Jenkins, Kathleen L. Soole, Yuri Shavrukov. Journal of Integrative Agriculture 2024, 23(1): 20–38
