Басты бет / ППС / Майқанов Балғабай Сәдепұлы
Майқанов Балғабай Сәдепұлы

Майқанов Балғабай Сәдепұлы

 

Б.ғ.д., профессор
Кеңсе: 8412
E-mail: b.maikanov@kazatu.kz

Ғылыми қызығушылықтар саласы

Тағам өнімдерінің қауіпсіздігі, ветеринариялық сараптама, ветеринариялық санитария, санитарлық экология.

Оқуға болатын пәндер    

Ветеринариялық сараптама
Сот-ветеринариялық медицина, сот-ветеринариялық-санитариялық сараптама.
Эксперименттік әдістер теориясы
Академиялық хат
Санитарлық-экологиялық сараптама

Зерттеудің негізгі бағыттары

Ветеринариялық-санитариялық сараптама және азық-түлік қауіпсіздігін ғылыми қамтамасыз ету.
Ветеринариялық шараларды әзірлеу және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
Жеке аймақтарда санитарлық және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету
Тағам өнімдерін бөгде заттармен (микотоксиндер, ауыр металдар тұздары және т.б.) ластану бойынша әдістемелік нұсқауларды, ұсыныстарды әзірлеу.
Түрлі тағам өнімдерін техникалық санитарлық сараптауда жаңа әдістерді әзірлеу және енгізу.

Зерттеу жобалары

1.    1994-1998 жж «Микотоксиндерді анықтау және мал шаруашылығы өнімдерінің ветеринариялық-санитариялық сараптамасын әзірлеу» ұлттық аграрлық зерттеулер орталығының бюджеттік бағдарламасы бойынша жоба жетекшісі;
2.    2006-2009 «Қазақстан Республикасындағы ветеринариялық-санитариялық сараптама зертханаларында тағам өнімдерінің қауіпсіздігі бойынша тәжірибені енгізу» СКГ жобасының жетекшісі;
3.    2009-2011 Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің 042 «Микроорганизмдерді, қауіпті заттарды анықтау және мал шаруашылығы өнімдерінің қауіпсіздігін бағалау әдістерін әзірлеу» бағдарламасы бойынша жоба жетекшісі, «Адам денсаулығына қауіп төндіретін патогендік микроорганизмдер мен заттарды анықтау әдістерін жетілдіру» тапсырмасы. жануарлардан алынатын шикізаттар мен өнімдерде»;
4.    2012-2014 Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің 042 «Мал шаруашылығы өнімдері мен жемшөптердің ветеринариялық-санитариялық қауіпсіздігін бағалау және мониторингілеу әдістерін әзірлеу» бағдарламасы бойынша жоба жетекшісі, «Мал шаруашылығы өнімдерінің ветеринариялық-санитариялық сапасын бағалау әдістерін жетілдіру» іс-шарасы. мал шаруашылығы өнімдері»;
5.    2012-2014 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 055 «Мал шаруашылығы өнімдеріне техногендік әсер ету және ветеринариялық-санитариялық бағалау» бюджеттік бағдарламасы бойынша жоба жетекшісі;
6.    2014-2017 жж TEMPUS-1-2014-1-IT-JPCR «Дәстүрлі өнімдердің қауіпсіздігі, технологиясы және маркетингі бойынша магистрлік бағдарламаларды әзірлеу» халықаралық жобасының үйлестірушісі; Ресей мен Қазақстанда». Жоба үйлестірушісі – Ауыл шаруашылығында жоғары білім берудің халықаралық орталығы (Montpellier SUPAGRO, Франция).
7.    2015–2017 жылдары «Мал шаруашылығында «Протон-М» зымыран тасығышын ұшырудың экологиялық салдары» жобасының жетекшісі болды.2018-2020 № AP05130808 «Протон-М» зымыран тасығышын ұшыру салдарының қоршаған ортаға әсері және детоксикация әдістерін әзірлеу» жобасының жетекшісі болды..Қазақстан Республикасында алғаш рет «Протон-М» зымыран тасығышының ұшырылуының қоршаған ортаға – суға, өсімдік жамылғысына, мал шаруашылығы өнімдеріне әсері детоксикация әдістерін жасау арқылы зерттелді. Екі кандидаттық, 4 кандидаттық диссертация және 6 диссертация жазылды және қорғалды.Зерттеу нәтижелері бойынша рецензияланған басылымда 3 мақала, екі инновациялық патент, өндіріске екі ұсыныс жарияланды.
8.    2018-2020 жж №АП05132302 «Щучье-Бурабай курорттық аймағының экологиялық жағдайының мәселелері» жобасының жетекшісі болды. Алғаш рет ШБҚЗ экологиялық проблемалары зерттелді, ШБҚЗ қоршаған орта объектілерінің қауіпсіздік карталары жасалды, мал шаруашылығы өнімдері мен қоршаған орта объектілерін ветеринариялық-санитариялық бағалау бойынша ғылыми негізделген ұсыныстар берілді.Бір кандидаттық диссертация, 5 кандидаттық және 5 дипломдық жұмыс жазылды және қорғалды. «Мал шаруашылығы өнімдері мен қоршаған орта объектілерін ветеринариялық-санитариялық бағалау бойынша ұсынымдар әзірленді (Щучье-Боровск курорттық аймағын мысалға ала отырып» іске асырумен.
Қоршаған ортаны қорғау объектілерінің 5 қауіпсіздік картасы құрастырылып, әзірленді
9.2015–2017 жылдары «Қазақстанның орталық және шығыс аймақтарының экологиялық қауіпті аймақтарындағы балдың сапасы мен тағамдық қауіпсіздігін бағалау және оны зерттеудің жаңа әдістерін әзірлеу» жобасының жетекшісі болды. Зерттеу нәтижелері бойынша келесілер жарияланды: рецензияланған басылымда 2 мақала, екі инновациялық патент және азық-түлік қауіпсіздігі зертханалары үшін «Балды ветеринариялық-санитариялық сараптау (Еуропалық Одақ талаптарын ескере отырып) бойынша ұсыныстар» Қарағанды облысының ауылшаруашылық университеттерінің мамандары мен студенттеріне оқу, ғылыми-зерттеу процестеріне арналған. Біреуі қорғалғанкандидаттық диссертация.
10. 2021-201223 жылдары «БАЛҚЫМЫЗ» отандық энергетикалық, иммуномодуляциялық сусынды дамыту» жобасының жетекшісі болды. Зерттеу нәтижелері бойынша рецензияланған басылымда бір мақала жарияланды, еуразиялық патент және «Өнертабыс алаңының нәтижелері бойынша үздік ғылыми жоба» Гран-при алды

Отандық және шетелдік қызметкерлер

Дюсембаев С.Т., ветеринария ғылымдарының докторы, Шәкәрім университетінің профессоры.
Ян Вишневский, ветеринария ғылымдарының докторы, Варшава өмір туралы ғылымдар университеті
Заболотных М.В. биология ғылымдарының докторы, Ресей Федерациясының ОММУ профессоры,
Ян Хайен, PhD, Шыңжаң ауылшаруашылық институты, Қыта

Жетекшілігімен жұмыс істейтін магистранттар мен докторанттар

Докторанттар мен магистранттарға ғылыми жетекшілік қамтамасыз етілген.Бүгінгі күнге дейін профессор Майқановтың жетекшілігімен Б.С. 14 адам қорғады: тоғыз ветеринария ғылымының кандидаты, бір медицина ғылымының докторы және төрт философия докторы (PhD), сонымен қатар көптеген ветеринария ғылымдарының магистрлері (Хирша индексі 3).

Білімі

1976-1981жж.

Целиноград ауыл шаруашылығы институты Мамандығы: «Ветеринария», біліктілігі: «Ветеринар»

1984-1987жж.

Қ.Д. Глинка атындағы Воронеж ауыл шаруашылығы институтының аспирантурасында. (Воронеж, Ресей Федерациясы). 

1987 -2001ж 1987 жылы Мәскеу ветеринарлық академиясында кандидаттық, 2001 жылы 16.00.06 «Ветеринариялық санитария, экология, зоогигиена және ветеринариялық-санитариялық сараптама» мамандығы бойынша докторлық диссертациясын Е.Бауман атындағы ветеринария академиясында қорғады. Қазан қаласы, Ресей Федерациясы.

Еңбек өтілі

1981-1984жж.

Ақмола облысы, Қорғалжын ауданының мал дәрігері

1987-1989жж.

вет. ғылымдарының кандидаты(мамандығы 16.00.06 – Ветеринарлық санитария, экология, зоогигиена және ветеринарлық-санитарлық сараптама), Ақмола аграрлық университетінің паразитология және эпизоотология кафедрасының ассистенті;

1988-2002жж. 

1988 жылы деканның орынбасары, 1990 жылы Ақмола аграрлық университетінің ветеринария факультетінің деканы болып сайланды.

2002-2008 жж.

С.Сейфуллина атындағы ҚАТУ оқу әдістеме басқармасының бастығы. 
2005–2007ж Аспирантураны бітіргеннен кейін 1987-1989 жж. Ақмола аграрлық университетінің паразитология және эпизоотология кафедрасында ассистент қызметін атқарды.

2009– 2012жж.

 С. Сейфуллина атындағы ҚАТУ ғылыми жұмыстар және халықаралық байланыстар жөніндегі проректоры.
2012–2018ж  Қазақ агротехникалық университетінің ветеринария және мал шаруашылығы технологиясы факультетінің деканы. 
2018ж  «Ветеринариялық санитария» кафедрасының профессоры.
1994 - 2023 жылдар 1994 жылдан қазіргі уақытқа дейін ғылыми жобалардың жетекшісі (ҚР БҒМ, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі, ЕО).

Марапаттар, құрмет грамоталары

Тағам өнімдерінің қауіпсіздігін ветеринариялық-санитариялық бағалау саласындағы ғылыми зерттеулерді дамытуға қосқан елеулі үлесі, сондай-ақ жас мамандарды дайындау мен тәрбиелеудегі зор табыстары үшін профессор Б.С.Майқанов. Президенттің Алғыс хаттарымен марапатталған (2007) және Қазақ агротехникалық университетінің ректоры. С.Сейфуллина (2002); «Қазақстан Республикасы білім беру ісінің үздігі» төс белгісі (2002); Құрмет грамоталары Қазақстан Республикасы Білім министрлігі (1996, 2007) және Қазақ агротехникалық университетінің ректоры. С.Сейфуллина (1997); «ҚазАТУ-ға 55 жыл (2012) және «ҚазАТУ-ға 60 жыл» (2017) мерейтойлық медальдарымен марапатталған. Б.С. Майқанов «Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» мемлекеттік грантының иегері (2006, 2018 ж.). Ғылым мен техниканың дамуына ерекше үлес қосқан ғалымдар мен мамандарға арналған мемлекеттік ғылыми стипендияның иегері (2016), (2024); 2014 және 2016 жылдары Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарының үздік оқытушыларының жалпы рейтингіне (ТОП-30) енді. «Best in Education» халықаралық энциклопедиясына енгізілген. 2023 жылы Мемлекеттік «Құрмет» орденімен марапатталған. 2023 Сейфуллин атындағы медаль.

Біліктілік көтеру

  • Weihenstephan University Германия (маусым, 1997) ауыл шаруашылығын басқару курстары;\
  • атындағы Қазақ мемлекеттік университеті. Философия тарихы бойынша Әл Фараби курстары (наурыз, 2002);
  • Моңғолия ауылшаруашылық университеті (мамыр, 2009 ж.). «Биологиялық әртүрлілікті сақтау» біліктілігін арттыру курстары;
  • Шыңжаң ауылшаруашылық университеті (ҚХР, Үрімші) (қараша, 2009 ж.). «Докторанттардың ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу» біліктілігін арттыру курстары;
  • Варшава университеті (сәуір, 2010 ж.) «Ветеринариялық санитария» мамандығы бойынша білім беру бағдарламасын қалыптастыру;
  • РГКП «Білім сапасын бағалаудың ұлттық орталығы» «Болон процесінің негізгі принциптерін енгізу және Қазақстан университеттерінде ECTS жүйесін енгізу» (желтоқсан, 2010 ж.);
  • Thomson Reuters зерттеу ресурстары бойынша семинар (Астана, сәуір 2011 ж.);
  •  Тулуза жоғары ветеринарлық мектебі, Франция «Әлемдік ветеринария мәселелері туралы» (наурыз, 2012 ж.);
  • Варшава университеті «Докторантура бойынша бірлескен жұмысты жүргізу» (шілде, 2014 ж.);
  • Новосибирск аграрлық университеті (сәуір, 2015);
  • Харбин университеті (2015 ж. қараша);
  • Якут мемлекеттік ауылшаруашылық академиясы, (РФ, 2017 ж. қаңтар);
  • Оқыту сертификаты Ухань вирусология институты ұйымдастырған биоқауіпсіздік зертханасын басқару және эксперименттік әдістемелер бойынша халықаралық семинар, CAS 2017.,
  • Гиссен университеті Ю.Либиха, Гиссен, Германия (шілде 2018 ж.)
  • Хэнань ауылшаруашылық университеті, Чжэньчжоу, Қытай (қыркүйек, 2018 ж.)

Республикалық және халықаралық кездесулер

– IOFS гибридтік отырысында «Білім және ғылымдағы азық-түлік қауіпсіздігі» тақырыбындағы баяндамасы. С.Сейфуллина». 7.06.2023 ж.
- Парламентаризм институтында 19.06.23 «Қазақстан Республикасының аграрлық саясаты» атты дөңгелек үстелде сөйлеген сөз.    
- 2023 жылғы 30 мамырда «Көрме» орталығында Қазақстан Республикасындағы азық-түлік қауіпсіздігі мәселелері бойынша «Сілтеме» баспасөз клубында өткен дөңгелек үстелде сөйлеген сөз.
- 2015-2023 жылдар аралығында Түркияда, Дубайда, Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының бірнеше қалаларында өткен халықаралық конференцияларда азық-түлік қауіпсіздігі бойынша жыл сайынғы баяндамалар

Жарияланымдар

300-ден астам ғылыми және әдістемелік еңбектердің авторы.Олардың ішінде ең маңыздылары:
1.Майканов, Б., Мұстафина, Р., Аутелеева, Л., Гольштейн, Г., Грабчак, М. Clostridium botulinum және clostridium perfringens қазақ бал үлгілерінде кездесуі // Токсиндер, 2019. 11(8),472, Q. 1
2. Майканов Б.С., Заболотных М.В., Аутелеева Л.Т., Сейденова С.П. 1,1-эксперименттік диметилгидразин токсикозынан кейін қояндардағы антитокс пен Е-селен витаминінің ет сапасы мен қауіпсіздігіне әсері //Ветеринария әлемі, 13 (8): С.1567- 1572. doi: www.doi.org/10.14202/vetworld.2020. Процентиль (2020):79
3. Майқанов Б.С., Әутелеева Л.Т., Исмағұлова Г.Т.,Кемешов З.О., Жаңабаева Д.Қ
Щучинск-Бурабай курорттық аймағындағы жануарлардың әртүрлі түрлерінің етінің сапасы мен қауіпсіздігін бағалау, ҚазақстанВетеринария әлемі - 2021, 14(6),- 1615–1621 Б.            Процентиль (2020):79
4. Б.С.Майқанов, Л.Т.Аутелеева, Ж. Қ.Жұбатов, Ә.Ә.Терлікбаев, М. Камсаев Кездейсоқ зымыран тасығыш апатының топырақ пен өсімдік жамылғысына әсері//Экологиялық инженерия журналы 2022, 23(2), 176–184 пайыздық (2020):52
5. Мұстафина, Р., Майқанов, Б., Вишневский, Дж., Голдштейн, М., Квятек, К.
Қазақстан Республикасында өндірілген балдың Clostridium botulinum-мен ластануы // Пулави қаласындағы Ветеринариялық институттың хабаршысы, 2015. 59(2), б. 241-246
Q 3, пайыздық (2015): Жалпы ветеринария -43
6.Майканов Б.С., Аутелеева Л,Т, Исмагулова, Г,Т, Вишневский, Ян, Белкот, З, Анусз, К Щучинск-Бурабай курорттық аймағындағы ауыл шаруашылығы өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігі. Fish// MedycynaWeterynaryjna – Медицина ғылымы және тәжірибесі-2020.-, Т. 76, №. 10.П. 585-588.
7.Майқанов Б.С., Әутелеева Л.Т., Инирбаев А.К., Жұмақаева А.Н., Байниязов А.А., Щучье-Боров курорттық аймағындағы ауадағы күкірт диоксидін анықтау Экология, қоршаған орта және табиғатты қорғау – 2020. 26-том, 343-б.
8. Әубәкірова, Г.А., Пишенко, Ю.В.б, Майканов, Б.С., Солтүстік Қазақстан, Ақмола облысының Ащыкөл және Құмкөл көлдерін кешенді зерттеу// Mediterranean Journal of Social Sciences 5-том, 23 саны, 1 қараша 2014 ж., 2617 бет.
9. Жұбатқанова, А., Жұмақаева, А., Майканов, Б.С., Құрманова, Г., Мұстафина, Р., Жануарлар тұратын үйлерді тазалау кезінде патогендік микроорганизмдерге қарсы дезинфекциялық агент пен пробиотикалық препараттың тиімділігі // Ветеринария ғылымының халықаралық журналы, 2018 том.7 №4 бет.186-189 реф.8,http://www.ijvets.com/.../186-189.pdf
10. Бал мен қымыздан балқымыз сусынының дамуы
Балғабай Майканов а, Лаура Аутелеева а,*, Жұлдыз Сатаева б, Айгерім Айыпова қа, С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті, ветеринариялық санитария кафедрасы, Жеңіс даңғылы, 62, Астана, 010000, Қазақстан
b С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университетінің «Тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібі технологиясы» кафедрасы, 010000, Астана қ., Жеңіс даңғылы, 62, Қазақстан
с Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі КВК Республикалық ветеринариялық зертханасы РМК РМК, 010000, Астана қ., Жеңіс даңғылы, 62.
Бал мен қымыздан балқымыз сусынының дамуы Print Journal of Agriculture and Food Research, 2023, 14, 100731, 1-тоқсан        8 б. Майқанов, Б., Сатаева, З., Айыпова, А.
11. Майқанов Б.С., Аутелеева Л.Т. , Сейденова С.П. 1,1-диметилгидразиннің жануар организміне әсерін зерттеу және уытсыздандырушы препаратты таңдау. «3і: интеллект, идея, инновация – интеллект, идея, инновация» А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті, No3 2017, 13-18 б.
12. Майқанов Б.С., Аутелеева Л.Т. , Сейденова С.П. 1,1-диметилгидразиннің қояндарға әсерін эксперименттік зерттеулер және оны детоксикациялау әдістері. «Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің хабаршысы». Қазақстан Семей 2017 290-295 б. ISSN 1607-2774.
13. Майқанов Б.С., Аутелеева Л.Т. , Сейденова С.П., Абаканова Г. «Протон-М» зымыран тасығышы құлаған аумақтарға жақын орналасқан шаруашылықтардағы жануарларға уытсыздандырушы қоспаны қолдану. «Izdenister, natizheler, Research, results.» – Алматы, - No4, 2018. – 15-21-б.
14. Майқанов Б.С., Аутелеева Л.Т. «Протон-М» зымыран тасығышы құлаған аумақтарға іргелес фермалардан алынған сиыр сүтінің тағамдық құндылығы мен қауіпсіздігі. атындағы Қазақ агротехникалық университетінің Ғылым жаршысы. Сейфуллина С. № 2 (97). – 2018. 126-140 б.
15. Майқанов Б.С., Әутелеева Л.Т., Исмағұлова Г.Т. Щучье-Боровск курорттық аймағындағы атмосфералық ауаны зерттеу. «Ізденістер, нәтижелер. Зерттеулер, нәтижелер», Алматы, No2–2019. Б.46-52.
16. Майқанов Б.С., Әутелеева Л.Т., Мұстафина Р.Х., Шершен Е.А. Орталық және Шығыс Қазақстанда өндірілетін ара балының сапасы. атындағы Қазақ агротехникалық университетінің Ғылым жаршысы. С.Сейфуллина, No 2 (101), Нұр-Сұлтан, No 2 (101), 111-124 б., 2019 ж.
17. Майқанов Б.С., Аутелеева Л.Т. ПРОТОН-М тарату орталығына іргелес аудандардан алынған ірі қара мал етінің химиялық құрамы мен тағамдық құндылығы. «Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің хабаршысы». Қазақстан Семей, №3 2019 ж
18. Чжан Г., Майканов Б.С., Аутелеева Л.Т.Смағұлова Г.Т.Хенань ауылшаруашылық университетіндегі ветеринариялық биотехнология «3i: интеллект, идея, инновация - интеллект, идея, инновация» көпсалалы ғылыми журнал А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті, Қостанай - № 2019. 3. - Б.9-18
19. Майканов Б.С., Аутелеева Л.Т., Исмагулова Г.Т. Щучье көлінен алынған балықтардың ветеринариялық-санитариялық бағасы «3і: интеллект, идея, инновация - зерде, идея, инновация» көпсалалы ғылыми журналы А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті, Қостанай -202. №1. - С.22-26
20. Майқанов Б.С., Аутелеева Л.Т. COVID-19 карантинінде Щучье Бурабай шипажайлары аймағындағы ауанѣ lastanu dengeyine Aseri ғылым хабаршысы ҚАТУ. С.Сейфуллина (пәнаралық). - 2021. - No 3 (110). -МЕН. 106-112
21. Майқанов Б.С., Әділбеков Ж.Ш., жетекшісі Л.А., Аубакирова Г.А., Аутелеева Л.Т. АҚМОЛЫ ОБЛЫСЫНДАҒЫ СУ ТОҒАЙЛАРЫНДАҒЫ БАЛЫҚТАРДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІН БАҚЫЛАУ. атындағы Қазақ агротехникалық университетінің Ғылым жаршысы. Сейфуллина С. 2022 жылғы No 1 (112). 311-323 беттер.
22. Лидер Л.А., Әділбеков Ж.Ш., Майқанов Б.С., Жүзжасарова Ғ.Е.СОЛТҮСТІК ЖӘНЕ ОРТАЛЫҚ ҚАЗАҚСТАННЫЙ СУ ҚОЙМАЛАРЫНДАҒЫ БАЛЫҚТАРДЫ ГЕЛЬМИНТОЗДАРЫ. 3i: Интеллект, Идея, Инновация – интеллект, идея, жаңашылдық. 2023. No 1. 23-31 б