2024 жылғы 7 мамырында  «С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті» КЕАҚ "Орман шаруашылығы, жабайы табиғат және қоршаған орта" факультетінің «Экология» кафедрасы меңгерушісі, UnWaste - EU ERASMUS+618715-EPP-1-2020-1-DE-EPPKA2-CBHE-JP «Әріптес елдерде айналмалы экономиканы дамыту арқылы «Қалдықтарды басқару» магистратура бағдарламасы әзірлеу және енгізу» халықаралық білім беру жобасының жергілікті үйлестірушісі Гүлмира Қалмашқызы Сатыбалдиеваның қатысуымен “Абай ТВ” телеарнасының “САНА” бағдарламасында "Энвайронментализм: жаңа этика" тақырыбында өзекті экологиялық мәселелер талқыланды. 

Гүлмира Қалмашқызы теледидар аудиториясының назарын қоршаған ортаны қалдықтармен ластаудың өзекті мәселелеріне және Еуропа елдері ұсынып отырған оларды шешу жолдарына аударды. Атап айтқанда, ол Еуропа елдерінің айналмалы экономика аясында қатты тұрмыстық қалдықтарды полигондарға тастаудан бас тартып, өндіріс пен тұтыну қалдықтарын қайта өңдеуге және қайта пайдалануға көшуді қалай ұсынатынын мысалға келтірді.

Тіпті қолданыстағы полигонды UnWaste жобасының тобы 2023 жылдың қазан айында EКA университетінде (Рига, Латвия) тағылымдамадан өту аясында барған URDU экополигоны сияқты дамып келе жатқан ғылыми орталыққа айналдыруға болады. Бұл полигонда қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптап, кәдеге жаратып қана қоймайды, сонымен қатар тұрғындардың әртүрлі санаттары: балабақша балаларынан, мектеп оқушылары, студенттерден бастап ЖОО оқытушылары мен қалдықтарды өңдеу саласындағы мамандарға дейін экскурсиялар мен түрлі шеберлік және тәжірибелік сабақтарын өткізеді.

Гүлмира Қалмашқызы мұндай тәжірибені елімізде енгізу керек деп есептейді. Біз барлық жерде, барлық бұқаралық ақпарат құралдарында, әлеуметтік желілерде, оқу орындарында халықтың экологиялық мәдениетін, дүниетанымын қалыптастыратын тәрбие жұмысын жүргізуіміз керек.

Толығырақ сілтемеде:

https://abaitv.kz/kz/videos/4817

UnWaste - EU ERASMUS+618715-EPP-1-2020-1-DE-EPPKA2-CBHE-JP «Әріптес елдерде айналмалы экономиканы дамыту арқылы «Қалдықтарды басқару» магистратура бағдарламасы әзірлеу және енгізу» халықаралық білім беру жобасы (жергілікті жоба үйлестірушісі Сатыбалдиева Г.К.) Сәкен Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университетінің Педагогикалық жұмыс орталығымен (директордың міндетін атқарушы Бегалина О.А.) бірлесіп Қазақстан мен Өзбекстанның оқу және ғылыми орталықтары арасындағы жемісті ынтымақтастықты дамытуға ықпал ететін жұмыстарды атқаруда.

 «Орман шаруашылығы, жабайы табиғат және қоршаған орта» факультетінің «Экология» кафедрасында 2024 жылдың 2 мамыры мен 2 маусымы аралығында Ташкент университеті химия-технологиялық институтының өндірістік экология кафедрасының доценттері Юлдашев Алишер Әлімджанұлы және Ділшод Камилжанович Тұрсынов  біліктілігін арттыру курстары өтуде.

Курс ағымдағы экологиялық мәселелер, климаттың өзгеруі мәселелері, айналмалы экономика шеңберінде табиғи ресурстар мен қалдықтарды тұрақты басқару, тұрақты болашақ үшін «жасыл» дағдыларды енгізу мәселелері бойынша зерттеу және тәжірибе алмасуды жоспарлайды.

3 мамырда шетелдік әріптестер «Экология» кафедрасының, «ОШ, ЖТ ж ҚО» факультетінің профессорлық-оқытушылық құрамымен және С.Сейфуллин атындағы ҚАТЗУ ғылыми зертханаларымен таныстырылды. Өзбекстаннан келген әріптестерімізге біліктілікті арттыру курстарын сәтті аяқтап, ұйымдарымыз арасындағы одан әрі жемісті ынтымақтастық тілейміз

2024 жылдың 3 мамырында Астана қаласында «Қазақстандағы экологиялық білім беруді ілгерілету» конференциясы аясында «Экомектеп» білім беру курсының тұсаукесері сәтті өтті. Офлайн және онлайн форматта өткен бұл шараға С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті КЕАҚ ОШ, ЖТ ж ОҚ факультеті Экология кафедрасыны, қызметкерлері белсенді қатысты.

Конференцияға декан орынбасары Бекпергенова Ж.Б., қаумдастырылған профессор Утарбаева А.Ш., аға оқытушы Ботабекова Г.Т. қатысты. Сондай-ақ С.Сейфуллин атындағы ҚАТИУ-де тағылымдамадан өтіп жатқан Ташкент химия-технологиялық институтының қызметкерлері А.А. Юлдашев және Д.К. Турсунов конференцияның қонақтары болды.

Агрономия факультетінің деканы м.а. Сатыбалдиева Гүлмира Қалмашқызы конференцияда баяндамашы болды. Ол өз баяндамасында конференцияға қатысушылардың назарын «Экология» пәнін мектеп және жоғары оқу орындарының барлық бағдарламаларына енгізу қажеттілігіне аударып, экологиялық білім негіздерін мектепке дейінгі жастан бастап сіңіру керектігін айтты.

Біздің университет мектеп пен жоғары оқу орындары арасындағы ынтымақтастықты дамытуға өз үлесін қосуда. Атап айтқанда, UnWaste - EU ERASMUS+618715-EPP-1-2020-1-DE-EPPKA2-CBHE-JP «Әріптес елдерде айналмалы экономиканы дамыту арқылы «Қалдықтарды басқару» магистратура бағдарламасы әзірлеу және енгізу» халықаралық білім беру жобасының аясында «Экология» кафедрасы мектеп оқушылары, колледж және ЖОО студенттері арасында бірқатар республикалық байқаулар жариялады: «Қалдықтардың екінші өмірі» қолөнер байқауы, «Қазақстанның экологиялық мәселелері» бейнероликтер байқауы, қалдықтарды басқару бойынша ғылыми жобалар байқауы, қалдықтарды басқару бойынша плакаттар, ұрандар мен ұрандар байқауы. Ұсынылған «Экомектеп» оқулығы қамтылған сапалы оқу әдебиеттерімен қатар осындай байқауларға қатысу өскелең ұрпақтың бойында экологиялық мәдениет пен дүниетанымын қалыптастыруға, туған жерін, табиғатын сүюге, аялай білуге, және қоршаған ортаны ластамауды үйрететін болады.

2024 жылдың 27 сәуірінде қала мен ауылдық аумақтарды тазарту және абаттандыру мақсатында республика бойынша сенбілік өтті. Оқытушылар, соның ішінде UnWaste - EU ERASMUS+618715-EPP-1-2020-1-DE-EPPKA2-CBHE-JP «Әріптес елдерде айналмалы экономиканы дамыту арқылы «Қалдықтарды басқару» магистратура бағдарламасы әзірлеу және енгізу» халықаралық білім беру жобасының командасы және Сәкен Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті «Орман шаруашылығы, жабайы табиғат және қоршаған орта» факультеті экология кафедрасының 1-3 курс студенттері Қазақстан табиғатты қорғау ұйымдары қауымдастығының ұйымдастыруымен ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігінің қолдауымен Қосшыда өткен сенбілікке белсене қатысты.

Қауымдастыққа осы шараны жоғары деңгейде ұйымдастырғаны үшін алғыс айтамыз. Сенбілікке қатысушылардың барлығын ыңғайлы автобустармен Қосшы қаласына іргелес аумаққа жеткізу ұйымдастырылып, барлық қажетті құрал-жабдықтар, футболкалар, қалпақ, қолғап, қоқыс жинайтын қаптар қамтамасыз етілді. Қалдықтарды бөлек жинауды жүзеге асырғанымызды атап өткім келеді: пластмасса, металл, тоқыма және басқа да қалдықтар бөлек қапшықтарға жиналды, олар дереу әрі қарай кәдеге жарату үшін автокөлікпен тасымалданды.

Бірнеше сағаттың ішінде таңғы уақытта қоқысқа шашылған айтарлықтай аумақ тазартылды. Экологиялық тазалық күнін дайындауға және өткізуге атсалысқандардың барлығына алғысымызды білдіреміз, қоғамды қазіргі заманның өзекті экологиялық мәселелеріне тартуға, қоғамды экологиялық тазалыққа тәрбиелеуге бағытталған «Қалдықты тоқтату» әлеуметтік жобасының бүкіл ел бойынша сәтті жүзеге асырылуын тілейміз. экологиялық дүниетанымы мен тұрмыстық қалдықтарды шығарудағы азаматтардың әлеуметтік жауапкершілігін, туған жері мен табиғатына қамқорлықпен қарауды тәрбиелеу.

2024 жылдың 26 сәуірінде Астана қаласында Жер күніне арналған EcoTalks өтті. Шараны Қазақстанның табиғатты қорғау ұйымдарының қауымдастығы ұйымдастырды және «Қоқысты тоқтату» жобасы аясында өтті. Кездесуге UnWaste - EU ERASMUS+618715-EPP-1-2020-1-DE-EPPKA2-CBHE-JP «Әріптес елдерде айналмалы экономиканы дамыту арқылы «Қалдықтарды басқару» магистратура бағдарламасы әзірлеу және енгізу» халықаралық білім беру жобасының оқытушы-әзірлеушісі Айжан Утарбаева және С.Сейфуллин атындағы ҚАТЗУ «ОШ, ЖТ ж ҚО» факультеті «Экология» кафедрасының 3 курс студенттері қатысты.

Бұл алаң мемлекеттік және қоғам қайраткерлерінің, қалдықтарды өңдеу саласындағы мамандардың, жеке бизнес өкілдерінің, оқу орындарының, табиғатты қорғау белсенділерінің кең тобын жинады. Іс-шараның мақсаты – экологиялық мәселелерді шешу саласындағы жүргізіліп жатқан жұмыстармен танысу, сондай-ақ қалдықтар мен қоқыстарды кәдеге жарату және өңдеу саласындағы жаңа идеяларды талқылау.

Шараны «Stop Musor» жобасының менеджері Асыл Оқапова жүргізді. Спикерлер – Қазақстан экологиялық ұйымдары қауымдастығының басқарма төрайымы Айгүл Соловьева, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты, «Стоп Мусор» жобасының елшісі Сергей Пономарев, Қазақстан Республикасының экология және табиғи ресурстар вице-министрі Мансур Ошурбаев, Астана қаласы Қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды басқару департаментінің қатты қалдықтарды реттеу және су бетін тазалау бөлімінің басшысы Рашид Айдар, қоғам қайраткері, Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісі 3-шақырылымның депутаты Тәңірберген Бердоңғар.

 «Студенттер арасында экологиялық саясатты жүзеге асырудағы университеттердің тәжірибесі» тақырыбында Назарбаев Университетінің Тұрақты даму кеңсесінің өкілі Айнұр Имбаева, «Қазақстанда экотуризмді дамыту» тақырыбында «Kazakh Tourism» ҰК» АҚ ресми өкілі Әлішер Тұрсын, «Астана қаласындағы қатты тұрмыстық қалдықтарды бөлек жинау тәжірибесі» тақырыбында LS Астана қаласының басшысы Айжан Мырзағалиева, «Күнделікті өмірге экологиялық әдеттерді енгізу туралы» тақырыбында экоблогер Базарбек Қамысбаев баяндама жасады.

 «Like Komek» жобасының негізін қалаушы Әсемгүл Керейбаева «Заттарға екінші өмір» және «AgesandAges» брендінің тұрақты дамуы жөніндегі сарапшысы Карина Абышева «Қазақстандағы эко сән. Бұл шын ба?» тақырыбымен қатты тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жарату мәселесіне шығармашылық көзқарасын бойынша баяндамаларымен таныстырды.

Бұл кездесуге қатысушылар қоршаған ортаны қорғау, өндіріс және тұтыну қалдықтарын кәдеге жарату саласындағы жұмыстардың жай-күйі туралы көптеген пайдалы және қызықты мәліметтер алып, еліміздің өзекті экологиялық мәселелерін шешу жолдарын талқылады.

Студенттеріміз қоршаған ортаны қоқыс пен қалдықтардың әртүрлі түрлерімен ластау мәселелерін шешу үшін білікті эколог маманы болуға тамаша мотивация алды, және де біз барлық тілек білдіргендерді С.Сейфуллин атындағы ҚАТЗУ «Қалдықтарды басқару» оқу бағдарламасы атты магистратурасына оқуға шақырамыз.

2024 жылдың 24 сәуірінде «С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті» КЕАҚ мектеп, колледж және жоғары оқу орындарының барлық түлектері үшін «Ашық есік күнін» өткізді. UnWaste - EU ERASMUS+618715-EPP-1-2020-1-DE-EPPKA2-CBHE-JP «Әріптес елдерде айналмалы экономиканы дамыту арқылы «Қалдықтарды басқару» магистратура бағдарламасы әзірлеу және енгізу» халықаралық білім беру жобасының командасы осы шараға белсене қатысты.
Жобаның жергілікті үйлестірушісі Гүлмира Қалмашқызы Сатыбалдиева және UnWaste командасының мүшелері университет қонақтарын жобаның негізгі мақсаттары мен міндеттерімен, оның нәтижесі – жетекші еуропалық университеттердің тәжірибесін пайдалана отырып, айналмалы экономика туралы хабардарлықты арттыруға арналған «Қалдықтарды басқару» жаңа білім беру бағдарламасымен таныстырды. 

Осы білім беру бағдарламасының магистранттары Қазақстан үшін аса маңызды айналым экономикасының қағидаттарына негізделген қалдықтарды қайта өңдеу саласындағы ең озық технологиялар мен тәсілдер туралы білім алып, еңбек саласында нарық сұранысқа ие қалдықтарды басқару бойынша мамандарға айналады. Сіздер үшін университетіміздің есігі әрқашан ашық, құрметті түлектер!!!

2024 жылғы 23 сәуірде Астана қаласында Қазақстан Республикасындағы ФАО өкілдері мен сарапшылары ұйымдастырған TCP/RER/3906 жобасы аясында Қазақстанның «жасыл» ауыл шаруашылығы бойынша Ұлттық семинар өтті. Семинардың мақсаты жасыл ауыл шаруашылығын Қазақстандағы «Жасыл экономика» стратегиясын қолдау мақсатында агроазық-түлік жүйелерін жасылдандырудың біртұтас, пәнаралық және өзара байланысты жүйесі ретінде анықтау және жасыл ауыл шаруашылығымен байланысты елдің әлеуетін дамыту қажеттіліктерін анықтау болды.

Семинарға ФАО, министрліктер мен мемлекеттік ведомстволардың өкілдері мен кеңесшілері: Ауыл шаруашылығы министрлігі, Экология және табиғи ресурстар министрлігі, Су ресурстары және ирригация министрлігі, Ұлттық экономика министрлігі, ауыл шаруашылығы саласындағы университеттер және т.б. жиналды.

Семинарға UnWaste - халықаралық білім беру жобасы EU ERASMUS+618715-EPP-1-2020-1-DE-EPPKA2-CBHE-JP «Әріптес елдерде айналмалы экономиканы дамыту бойынша «Қалдықтарды басқару» магистратура бағдарламасы әзірлеу және енгізу арқылы.» командасының мүшелері Сатыбалдиева Гүлмира Қалмашқызы, жергілікті үйлестіруші және Утарбаева Айжан Шарельқызы, жобаның оқытушы-әзірлеушісі қатысты.

Семинарға қатысушыларға ФАО РЭУ ауылшаруашылық маманы Таня Сантиванестің «Жасыл ауыл шаруашылығының негіздері» тақырыбында, IPM және климатқа төзімді ауылшаруашылық тәжірибелері бойынша ФАО РЭУ бойынша маманы Жужанна Керестестің «Жасыл ауыл шаруашылығы платформасы» тақырыбындағы және FAO-KZ жасыл ауыл шаруашылығы саласындағы ұлттық саясат жөніндегі сарапшысы Дарина Острикова «Жасыл ауыл шаруашылығы» электронды оқыту курсы,  «Жасыл ауыл шаруашылығы саясатын талдау: негізгі қорытындылар» тақырыбында баяндамалары ұсынылды.

Сарапшылар көтерген мәселелер еліміздің экономикасын, оның ішінде ауыл шаруашылығы секторындағы «жасыл» қалдықтарды басқаруды дамыту үшін өте өзекті болды. Талқылау барысында саясатты талдау талқыланып, ФАО жобасын Қазақстанда табысты ілгерілету және өңірімізде жасыл экономика мен жасыл ауыл шаруашылығын дамыту бойынша ұсыныстар ұсынылды.

2024 жылғы 19 сәуірде А.Байтұрсынов атындағы Қостанай өңірлік университетінде «Қазақстандағы жоғары білім мен ғылымды дамыту тұжырымдамасы – адами капитал мен инновацияның өсуінің негізі» тақырыбында «Байтұрсынов оқулары – 2024» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясын өткізді. Онлайн-конференцияға ERASMUS+618715-EPP- 1-2020-1-DE-EPPKA2-CBHE-JP «Қалдықтарды басқару бойынша магистрлік бағдарламаны әзірлеу және енгізу арқылы серіктес елдерде айналмалы экономиканы дамыту» UnWaste – EU халықаралық білім беру жобасының құрамына кіретін «С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университеті» КЕАҚ,  «Орман шаруашылығы, жабайы табиғат және қоршаған орта» факультеті, «Экология» кафедрасының профессорлық-оқытушылық құрамы мен магистранттары қатысты.

«Тұрақты даму және қалдықтарды басқару» секциясының жұмысы барысында (модераторы – Юнусова Гүлнара Батырбекқызы, UnWaste жобасының жергілікті үйлестірушісі) А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ және  С.Сейфуллин атындағы ҚАТЗУ магистранттарының баяндамалары тыңдалды. Біздің университет «Табиғи ресурстарды тұрақты басқару» ББ-ма бойынша 2 курс магистранттар келесе баяндамаларды ұсынды: Вероника Соколдың «Органикалық қалдықтар және оларды жою әдістері» тақырыбында баяндамасы (ғылыми жетекшісі, биология ғылымдарының кандидаты, доцент Гүлмира Қалмашқызы Сатыбалдиева); Құралай Байғанның «Қазақстандағы макулатураны қайта өңдеу мәселесінің өзектілігі» тақырыбындағы баяндамасы (ғылыми жетекшісі, биология ғылымдарының кандидаты, доцент Қазбек Камалиұлы Шүпшібаев); Альбина Ахантаева «Өсімдік шаруашылығы және тамақ өнеркәсібінің қалдықтарын кәдеге жарату үшін микробтық ақуызды және басқа заттарды өндіру биотехнологиясы» тақырыбындағы баяндамасы (ғылыми жетекшісі, биология ғылымдарының кандидаты, қаумдастырылған профессор  Айжан Шәрелқызы Отарбаева).

Конференция өте нәтижелі болды. А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ және  С.Сейфуллин атындағы ҚАТЗУ  магистранттары өндірістік және тұтыну қалдықтарын жинау, сұрыптау, кәдеге жарату және қайта өңдеудің озық технологияларының шолулары мен өзіндік ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелерімен таныстырды, әлемдік және Қазақстандағы қалдықтарды басқару саласындағы жетістіктер мен проблемалық мәселелерді шешу жолдарын талдады. 

2024 жылғы 2 сәуірде А.Ш. Утарбаева С. Сейфуллин атындағы КАТИУ "Орман шаруашылығы, жабайы табиғат және қоршаған орта" факультеті. Экология кафедрасының «Экоlife» экологиялық үйірмесінің мүшелері 1 және 2 курс студенттерімен бірлесе отырып, «Менің қалдықсыз экологиялық әлемім. Сарапшылар шайқасы!» атты интеллектуалды ойын жүргізді.  Шара 30 наурызда атап өтілетін Халықаралық қалдықсыз әлем күніне арналған. Ойынның мақсаты - студенттердің қалдықтар туралы білімдерін көрсету және қоршаған ортаны қалдықтармен ластауға байланысты экологиялық мәселелерді шешуде шығармашылық ойлауын дамыту. «Қалдықтарды басқару» ББ-на потенциалды магистранттарды тарту. Ойын барысында студенттер қалдықтар саласындағы өз білімдерін және еліміздегі қалдықтар мәселесін шешу үшін креативті ойлау және шешім қабылдау қабілеттерін көрсетті. Ойын қорытындысы бойынша 02-051-22-03 топ студенттерінің командасы жеңіске жетті, ал 02-051-22-04 және 02-051-23-03 топ командалары тең ұпай санымен екінші орынды иеленді. Барлық жүлдегерлерге дипломдар мен дәмді сыйлықтар табыс етіліп, барлық қатысушылар сертификаттар алды. Бұл ойын өзекті экологиялық мәселелер саласындағы біздің білгірлерімізді, олардың шығармашылығы мен қалдықтарды басқару саласындағы білімдерін көрсетіп қана қоймай, сонымен қатар студенттерді экологиялық мәселелер мен мәселелерді шешуде топтық жұмысты жалғастыруға жұмылдыра алды! Студенттерімізге мықты денсаулық, барлық бастамаларында табыс, қоршаған ортаны қорғау саласындағы белсенді өмірлік ұстаным тілейміз және болашақта магистратураға ЕО Erasmus+ “Un Waste Халықаралық білім беру жобасын іске асыру шеңберінде магистрлік бағдарламаны әзірлеу және енгізу негізінде серіктес елдерде айналмалы экономиканы (айналмалы экономика) дамыту әзірленген "Қалдықтарды басқару" білім беру бағдарламасына түсуге шақырамыз. Қалдықтарды басқару саласында білікті мамандарды даярлау еліміздің қоршаған ортасының өзекті экологиялық мәселелерін шешуге үлес қосуға көмектеседі. Біз қалдықсыз әлем үшін!!!